Sultan II. Bayezid’in Farsça Şiirleri Üzerine

Authors : Fatih BAŞPINAR

Pages : 37-66

Doi:10.15247/dev.86

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Book Review

Abstract :Osmanlı padişahlarının sekizincisi olan ve Adlî mahlasını kullanarak şiirler yazan II. Bayezid [1447-1512]’in divanında Farsça olarak kaleme alınmış 14 (on dört) gazel, 1 (bir) kıta ve 2 (iki) matla yer almaktadır. II. Bayezid’e ait şiirlerin yaklaşık olarak onda birini oluşturan bu şiirlerin, divanın ilmî yayınının ilgili kısmında birtakım yanlışlarla birlikte görülmesi dolayısıyla yeniden ele alınmasına ihtiyaç hissedilmiştir. Asıl gaye olarak bu şiirlerin metinlerinin yanlışsız bir biçimde ortaya konulmasını seçen bu yazıda önce metin tenkidinden kısaca bahsedilmiş ve hemen ardından bir metnin yayımlanmasında takip edilmesi gereken yollara işaret edilmiştir. Bu noktadan hareketle II. Bayezid’e ait söz konusu şiirler, beyitlerinin vezne uygunluğu, kelimelerin izafetli yahut izafetsiz okunması, Arap harflerinin özelliklerinden kaynaklanan sebeplerle kelimelerin yanlış okunması ve benzeri açılardan gözden geçirilmiştir. Bu bakımlardan şiirlerde görülen yanlışlıklar önce bir tasnife tâbi tutulmuş ve tamamının ayrıntılarıyla tespit edilip açıklanması yerine her bir başlık için üç örnek vermekle yetinilmiştir. Ardından verilen örneklerde yapılan yanlışların neden kaynaklandığı ve bunlara ilişkin öneriler sıralanmış ve II. Bayezid’e ait toplam 17 (on yedi) Farsça şiirin tamamı transkripsiyonlu olarak yeniden Latin harflerine aktarılmıştır. Nihayet hem II. Bayezid’in edebî şahsiyetinin değerlendirilmesinde katkısı olacağı düşüncesiyle ve hem de metnin doğru olarak okunup anlaşıldığını teyit etmek gayesiyle Farsça şiirlerin çevirileri de çalışmanın sonuna ilave edilmiştir.
Keywords : Sultan II Bayezid, divan edebiyatı, Farsça şiirler, metin yayını, tercüme