XIX. Asrın Bilinmeyen Şairi Vasfî ve İki Elif-Nâmesi

Authors : Ayten YILDIRIM

Pages : 691-713

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Girift ve karmaşık bir sistemin üyeleri olan ve dildeki sesleri gösteren harfler, aynı zamanda şairlerin niyetlerini dile getirme, maksatlarını görünür kılma gibi sebeplerle benzetme amacıyla da kullandıkları işaretlerdendir. Dolayısıyla Türk edebiyatında da harflerle ilgili pek çok edebî malzeme bulunmaktadır. Harflerin edebî malzeme olarak tercih edildiği kullanım alanlarından biri de elif-nâmelerdir. Elif-nâmeler ile şairler, hünerlerini bir sanat gösterisine çevirerek eserlerinde sergilemeye çalışmışlardır. Kafiye bulmak için türlü sıkıntılara katlanan şairler, mısra başı için de harflerin tayin ettiği muhtevaya uygun kelimeleri bulmak zorunda kalmış, böylelikle hem mısra başına hem de sonuna hükmetmiş, şairliklerini ispatlamak istemişlerdir. Bu çalışmada harflerin kullanım alanlarından biri olarak karşımıza çıkan elif-nâmelerin tanımı, şekil ve muhteva özellikleri hakkında bilgi verilmiş, tezkirelerde ve dönemin kaynaklarında hakkında şimdiye kadar bilgi bulunamamış Seyyid Hafız Ali Vasfî’ye ait iki elif-nâme tanıtılmıştır. Bu bağlamda XIX. asrın ilk yarısında yaşamış bir şair olan Vasfî’nin bilinen tek eseri olan “Güft-i Vasfî” adlı eserinde yer alan elif-nâmeleri tanıtılmadan evvel, hayatı ve edebî kişiliği hakkında kısaca bilgi verilmiş, sonrasında iki elifnâmesi şekil ve muhteva açısından incelendikten sonra asıl metinler çalışmanın en sonunda okuyucuların istifadesine sunulmuştur. Dolayısıyla bu makale ile XIX. asırda yaşamış Vasfî mahlaslı şairi iki elif-nâmesiyle birlikte tanıtmak ve bu metinleri elif-nâme külliyatına katarak bu alandaki çalışmalara katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Keywords : Divan Şiiri, Elif nâme, Vasfî, Alfabe, Harfler