Şirvanlı Habîbullâh’ın Esmâ-i Hüsnâ Şerhi

Authors : Adem CEYHAN

Pages : 13-54

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği gibi, Türk edebiyatı tarihinde tevhid, münacat, esmâ-i hüsnâ şerhi, kırk hadis çevirisi vb. dinî edebiyat türleri mühim bir yer tutmaktadır. 16. asır şairlerinden Şirvanlı Hatiboğlu Habîbullâh da elimizde esmâ’-i hüsnâ şerhi, kırk hadis tercümesi ve Hz. Ali’nin yüz sözünün çevirisi türünden birer manzum Türkçe eseri olan edebî şahsiyetlerdendir. Hayatı hakkında biyografik, bibliyografik kaynaklarımızda bilgi bulunmayan Habîbullâh, bu eserleri Memlûk sultanı Kansu Gavri’yle görüşüp konuşmaya bir vasıta olması için, H. 918/ M. 1512 yılında Mısır’da meydana getirmiştir. Müellif hattıyla olan yazma nüshada, sırasıyla esmâ’-i hüsnâ şerhi, Hz. Peygamber’in kırk hadisinin ve Hz. Ali’nin yüz sözünün tercümesi yer almaktadır. Şairin bu kitapçıklardan ibaret eserine “Sultân Hitâbı Hac Kitâbı” umumî adını koyması, onu ithaf ettiği hükümdarın yardımı sayesinde Hicaz’a gidip hac farizasını yerine getirme niyetinde olduğunu düşündürmektedir. Hatiboğlu Habîbullâh, söz konusu kitabının ilk parçasında Allah’ın, İslâmî literatürde “esmâ’-i hüsnâ” olarak vasıflandırılan güzel isimlerinden 99’unu Türkçeye tercüme ve şerh etmiştir. Her bir isme ikişer beyit ayıran şair, önce o adın dilimizdeki karşılığını vermiş; sonra “havâss”ı, başka bir ifadeyle tesir ve faydasından kısaca bahsetmiştir. Bu yazıda, Şirvanlı Habîbullâh’ın hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra Esmâ’-i Hüsnâ Şerhi, yeni harflere aktarılmış; aynı kitapçığın metnine diliçi çevirisi de ilâve edilmiştir.
Keywords : Hatiboğlu Habîbullâh, Şirvan, Esmâ i Hüsnâ Şerhi, Hz Ali, Kansu Gavri