16. Yüzyılda Derlenmiş Bir Şiir Mecmuasında Dört Nevruziye Örneği: Medhî, Sücûdî, Cafer Çelebi ve Lutfî’nin Nevruziyeleri

Authors : Murat A. KARAVELİOĞLU

Pages : 223-262

View : 21 | Download : 17

Publication Date : 2015-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihin eski toplumlarında ve onların devamı olan bugünkü nesillerde bahar mevsiminin gelişi, tabiatin dirilişi, doğaya ve hayata bereket gelmesi büyük bir sevinç ve coşkunluk ile karşılanır. Adeta yeni bir hayatın başlaması demek olan nevruz ise asırlardır bir bayram günü kabul edilerek kutlanmaktadır. Özellikle Türk toplumlarında, hangi coğrafyada olursa olsun nevruz, bayram olmanın ötesinde kendisine kutsallık atfedilen özel bir gün kabul edilir. Nevruz konulu edebî verimlere sözlü edebiyat dönemlerinden itibaren rastlanır. Efsane ve destanlarda, masal ve hikâyelerde, şiirde, romanda, tiyatroda, kısacası her edebî türde nevruzu görmek mümkündür. Edebiyat tarihimizin uzun bir dönemini oluşturan Klasik Türk Edebiyatı/Divan Edebiyatı sahasında nevruzu anlatan çok sayıda şiir yazılmıştır. Bu edebî türe genel olarak “nevruziye” denir. 16. yüzyılda derlendiği bilinen bir kasideler mecmuasında dört şairin nevruziyeleri bulunmaktadır. Medhî, Sücûdî, Cafer Çelebi ve Lutfî’ye ait olan bu metinler çeşitli yönlerden incelenmiş ve mukayese de yapılmak suretiyle Osmanlı dönemi şairlerinden dördünün nevruz anlayışı ve anlatımı ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Nevruz, nevruziye, mecmua, edebî tür