Rifâ’î’nin Bülbül-nâmesi Üzerine Bir İnceleme

Authors : Fazile Eren KAYA

Pages : 59-76

View : 11 | Download : 14

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Divan edebiyatında âşığın sevgiliye duyduğu aşk, bu aşktan dolayı çektiği acı ile sevgilinin güzelliği ve acımasızlığı pek çok mazmunla anlatılmıştır. Şem-pervane, gülbülbül, kumru-çınar gibi mazmunlar çoğunlukla doğadan ve günlük hayatın içinden seçilmiştir. Bunlar içerisinde en yaygın olan şüphesiz gül ve bülbüldür. Gül sevgilinin pek çok güzellik öğesinin benzetmeliğidir. Aynı zamanda Hz. Muhammed’in simgesi olarak da edebiyatımızda ayrı bir öneme sahiptir. Güllere düşkün olan bülbül ise divan şiirinde aşığın timsalidir. Güllerin arasında sabahtan akşama kadar öten bu kuş ve gül arasında bir bağ olduğu düşünülmüştür. Divan şairleri gül-bülbül ilişkisine eserlerinde çokça değinmişlerdir. Ayrıca bu konuda müstakil eserler de vermişlerdir. Gül-bülbül hikâyesini anlatan ilk eserin İran edebiyatından Attar’a ait olduğu ve bu hikâyenin İran’dan Araplara, Araplar kanalıyla da Avrupa’ya yayıldığı düşünülmektedir. Türk edebiyatındaki ilk Gül ü Bülbül eserinin ise Mevlânâ’ya ait olduğu bilinmektedir. İkinci eser ise Rifâî’nindir. Çalışmamızda Rifâî’nin Bülbül-nâmesi şekil ve muhteva yönünden ele alınmış ve Alex Olrik’in Epik Kanunlar Teorisi’ne göre incelenmiştir.
Keywords : Rifâî, Bülbül nâme, Gül ü Bülbül, Mesnevi