Türk Edebiyatında Urfî-i Şîrâzî Şerhleri

Authors : Mehmet Akif GÖZİTOK

Pages : 77-122

View : 11 | Download : 15

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sebk-i Hindî’nin kurucularının ve en meşhur temsilcilerinin başında gelen Urfî-i Şîrâzî, XVII. yüzyıldan itibaren pek çok divan şairini etkileyerek Klasik Türk Edebiyatı’nda yeni üslup denemelerinin başlamasına zemin hazırlamıştır. Fakat Urfî’nin şiirini anlayabilmek için oldukça geniş bir entellektüel birikime ve şiir alt yapısına hatta biraz da şair olmaya ihtiyaç vardır. Nitekim bu hakikati gören Türk şairleri de Urfî’nin şiirini anlamak ve anlatabilmek için onlarca şerh yazmıştır. Bu makalede, Urfi-i Şîrâzî’nin şiirlerini Türk edebiyatında kimlerin şerh ettiği, yazma eser kütüphanelerinde yapılan ayrıntılı taramalar ve karşılaştırmalar neticesinde ortaya konmuştur. Ayrıca bu şerhlerin muhtevaları ve nüshaları hakkında geniş bilgilere yer verilmiş; kataloglara yanlış kaydedilmiş pek çok Urfî-i Şîrâzî şerhinin gerçekte kimlere ait olduğuna değinilmiştir. Yazma eser kütüphanelerinde tespit edilen şerhler ise dörde tasnif edilerek Şerhleri Belirlenen Şârihler başlığında kütüphanelerde eserleri bulunan şârihler ve eserleri; Şerh Mecmualarında Rastlanan Şârihler başlığında müstakil bir şerhine tesadüf edilemeyen fakat mecmualarda isimlerine rastlanan şârihler; Şerhleri Belirlenemeyen Şârihler başlığında şerhi olduğu biyografik eserlerde kayıtlı olan fakat kütüphanelerde nüshasına tesadüf edilemeyen şârihler; Şârihleri Belirlenemeyen Şerhler başlığında ise kütüphanelerde müellifi meçhul olan şerhler beyan edilmiştir.
Keywords : Urfî i Şîrâzî, Sebk i Hindî, Türk Edebiyatı, Şerh Literatürü, Edebî Şerhler