19. Yüzyıl Şairi İlmî’nin Bülbüliyye Mesnevisi

Authors : Ahmet ALKAN

Pages : 1-56

View : 19 | Download : 16

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk şiirinde uzun anlatılar denilince akla mesneviler gelmektedir. Uzun anlatıları konu etmesinden dolayı genellikle aruzun kısa kalıplarıyla yazılan bu nazım şekliyle din, siyaset, ahlak, tasavvuf, aşk vb. konulu birçok hikâye kaleme alınmıştır. Adı geçen bu konular içinde aşkı konu edinenlerin önemli bir yeri vardır. Klasik Türk şiirinde sıklıkla işlenen aşk mesnevilerinden biri de gül ve bülbülün hikâyesinin konu edildiği gül ü bülbüllerdir. Bülbülün güle olan aşkının anlatıldığı bu hikâyeyi birçok şair gül ü bülbül, bülbülnâme, bülbüliyye gibi adlarla işlemiş ve bu konu üzerine mesneviler kaleme almıştır. Gül ü bülbül kaleme alan şairlerden biri de İlmî’dir. 19. yüzyıl şairlerinden olan İlmî Maraşlıdır. Doğum tarihi hakkında elde bilgi bulunmayan şairin asıl adı Ali İlmî olup Çelebi-zâde lakabıyla bilinmektedir Şair, aslen 15. yy’da Elbistan’a yerleşen Hz. Hüseyin ve Zeynelâbidîn neslinden olan Nurullah Çelebi soyundan gelmektedir. Bu çalışmada İlmî’nin kaleme aldığı Bülbüliyye adlı mesnevi konu edilmiştir. Çalışmada klasik Türk edebiyatındaki gül ü bülbül mesnevileri hakkında genel bilgiler sunulmuş, Bülbüliyye’nin diğer gül ü bülbüller arasındaki yeri gösterilmeye çalışılmış, eserin Maraşlı Çelebizâde Ali İlmî’ye aidiyeti tartışılmış, sonrasında mesnevi, şekil ve muhteva açısından ele alınarak transkripsiyonlu metni verilmiştir.
Keywords : İlmî, bülbüliyye, gül ü bülbül, mesnevi