Ebu’l- Fazl Musâ elİznikî’nin “Terceme-i Kısas-ı Enbiyâ” İsimli Eseri

Authors : Şebnem ÇAMBEL KALÇO

Pages : 315-326

View : 15 | Download : 22

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahbâr-ı enbiyâ tabiriyle de anılan kısas-ı enbiyâ türü, çeşitli kavimlerin ve peygamberlerin hayatını anlatan eserlerdir. Zamanla müstakil bir tür olarak gelişen kısas-ı enbiyâların ilk örneklerini Vehb b. Münebbih ö. 732 , Muhammed b. Abdillah el-Kisâî XI. asır ve Muhammed b. İbrâhîm es-Sa’lebî ö. 1035 gibi müellifler vermiştir. Rabguzî XIV. asır ve Ahmet Cevdet Paşa ö. 1895 gibi müelliflerin yazmış olduğu Türkçe kısas-ı enbiyâlarda da, genellikle Sa’lebî ve Kisâî’nin eserlerinden faydalanılmıştır. Edebiyatımızda kısas-ı enbiyâ türüne kaynaklık eden bu eserler, pek çok kez Türkçeye tercüme edilmiştir. Günümüze ulaşan ve mütercimi bilinen eserlerden biri de Ebu’l-Fazl Musâ İbn Hacı Hüseyin İznikî’ye ö. 1435 ait “Terceme-i Kısas-ı Enbiyâ” isimli bir Sa’lebî tercümesidir. Bu zamana kadar söz konusu tercümenin yalnızca birinci cildini kapsayan, Yozgat ve Şazeli nüshaları bilinmekte idi. Konuyla alakalı yapılan araştırmalar esnasında Diyanet İşleri Başkanlığı Yazma Eserler Kütüphane’sinde, bu eserin yeni bir nüshası daha tespit edilmiştir. Bulunan yeni nüshanın, İznikî’ye ait olan diğer nüshalardan farklı olup Terceme-i Kısas-ı Enbiyâ’nın iki cildini de kapsayan tam bir tercüme olduğu belirlenmiştir. Makalede öncelikle, genel hatlarıyla kısas-ı enbiyâlardan ve Ebu’l-Fazl Mûsâ elİznikî’nin hayatından bahsedilerek eserleri hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. Daha sonra ise bulunan yeni nüshanın tanıtımı yapılarak Terceme-i Kısas-ı Enbiyâ’dan örnekler verilmiştir.
Keywords : Kısas ı Enbiyâ, Salebî, İznikî, Tercüme, Arapça, Türkçe