Şair Bir Selçuklu Şehzadesi: Melik Toganşah ve Sikkeleri

Authors : Sadi S. Kucur

Pages : 691-716

Doi:10.15247/devdergisi.1437909

View : 59 | Download : 67

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Büyük Selçuklu şehzadelerinden, Sultan Alp Arslan’ın oğlu Melik Toganşah’ın şiire düşkün olduğu, şairleri sevdiği hatta kendisinin de şiir söylediği hakkında bilgiler bulunmaktadır. Ancak kaynaklarda onun hayatıyla ilgili birkaç rivayet dışında siyasî faaliyetlerine ilişkin nerdeyse hiç bir bilgiye rastlanmamaktadır. Alp Arslan tarafından Herat melikliğine tayin edilmişse de bir süre sonra yerine başka birisinin gönderildiği kaydedilmektedir. Sultan Melikşah tahta çıktığı zaman ise onu tekrar Herat’a göndermiştir. Vaktiyle M. Fuad Köprülü onun hakkında iki kaynağın verdiği malumattan başka bilgiye rastlanmadığını yazmıştır. Mehmet Altay Köymen ise onun hakkında bu iki kaynaktan başka üç kaynakta daha kayıt bulunduğunu tespit etmiş ve bunları yayımlamıştır. Bu makalede söz konusu eserlerdeki kısıtlı bilgiler dışında hakkında daha önce tanıtılmayan ve değerlendirilmeyen Melik Toganşah’ın bizzat darb ettirdiği sikkeler ışığında onun siyasî hayatı biraz daha aydınlatılmaya çalışılmıştır. Darp ettirdiği sikkelere göre, onun 465 (1072) – 466 (1073-74), 468 (1075-76) - 473 (1080-81) ve 475 (1082-83) yıllarında Herat, 474 (1081-82) yılında ise Mervu’r-Rûd hakimi olduğu kesinlik kazanmaktadır.
Keywords : Toganşah, Büyük Selçuklular, Herat, Mervu\'r Rûd, Selçuklu sikkeleri