GİRİTLİ HAYRÎ’NİN BİYOGRAFİSİNE KATKILAR VE “ÇANAKKALE GAZELİ”NE YAZDIĞI BİR MÜSEMMENİ

Authors : Fatih Tığlı

Pages : 473-489

Doi:10.15247/devdergisi.1570472

View : 4 | Download : 2

Publication Date : 2024-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı esnasında oluşturulan Mücâhidîn-i Mevleviyye Alayı’na Osmanlı Devletinde yer alan Mevlevihanelerden birçok gönüllü katılmıştır. Bu Mevlevihanelerden biri de Kastamonu Mevlevihanesi’dir. Postnişîn M. Âmil Çelebi maiyetinde içlerinde Giritli Hayrî’nin olduğu 28 kişi alaya dâhil olmak üzere Kastamonu’dan hareket etmiştir. Giritli Hayrî, Kastamonu’dan Halep ve Şam’a kadar olan bu yolcuğu Mısır Yolunda İlhâmât-ı Cihâd başlıklı manzum eserinde ayrıntılı bir şekilde anlatmıştır. Bu eser, yakın zamanlarda çeşitli çalışmalara konu olmuştur. Fakat bununla beraber bu çalışmalarda hayatı hakkında sınırlı bilgi verilmiş ve Giritli Hayrî’nin kimliği tam olarak ortaya konulamamıştır. Bu çalışmanın ilk bölümünde Giritli Hayrî’nin hayatı ve eserleri üzerinde durulmuştur. Kastamonu Mevlevihanesi gönüllüsü olması sebebiyle Kastamonu basın-yayın ve edebî hayatı ile ilgili kaynaklardan hareketle açık kimliği tespit edilmiştir. Bu makalede elde edilen bu ayrıntılar doğrultusunda biyografisine katkılar yapılacak ve diğer eserleri hakkında bilgiler verilecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Giritli Hayrî’nin Çanakkale zaferi ile ilgili yeni tespit edilen bir manzumesi ele alınacaktır. Bu manzume, Sultan V. Mehmed Reşad’ın Çanakkale muharebelerinin zaferle sonuçlanması neticesinde kaleme almış olduğu “Çanakkale Gazeli”ne yazdığı 6 bendlik bir müsemmendir. Şam’da neşredilen Suriye gazetesinde yer alan bu şiirin metni ve günümüz Türkçesiyle nesre çevrilmesi yer alacaktır. Bu çalışma ile birlikte Giritli Hayrî’nin biyografisine katkılar yapılması ve Mısır Yolunda İlhâmât-ı Cihâd adlı eserinin dışında Çanakkale zaferi ile ilgili yeni bir metninin ortaya konması amaçlanmıştır. Bununla birlikte Sultan V. Mehmed Reşad’ın Çanakkale Gazeli’nin etrafında oluşan edebiyata da yeni bir şiir ilave edilecektir.
Keywords : Giritli Hayrî, Mücâhidîn-i Mevleviyye Alayı, V. Mehmed Reşad, Çanakkale Muharebeleri, Çanakkale Gazeli, Müsemmen.