Keçeci-zâde İzzet Molla’nın Biyografik Eseri: Devhatü’l Mehâmid fî Tercemeti’l Vâlid

Authors : Nilüfer TANÇ

Pages : 40-64

Doi:10.30803/adusobed.438479

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2018-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Keçeci-zâde İzzet Molla (1786-1829), Osmanlı toplumunun sosyal ve kültürel hayatında Batılılaşma sürecinin zeminini hazırlayan değişimin ve dönüşümün yaşandığı bir dönemde eserlerini ortaya koymuştur.  Şair, edebiyat tarihinde “son klâsik” olarak adlandırılan ve klâsik edebiyat anlayışında bir “hazan mevsimi” olarak nitelendirilen bu dönemde meydana getirdiği Dîvânlarından birini Hazân-ı Âsâr olarak adlandırmıştır. Bu eser yanında Dîvân-ı Bahâr-ı Efkâr’ ı; Mihnet-Keşân, Gülşen-i Aşk ve Nâz u Niyâz mesnevîleriyle tanınan Keçeci-zâde’nin şiiri, pek çok araştırmaya konu olmuşken mensur eserleri üzerine çalışmalar sınırlıdır. Şairin, biyografik türde Devhatü’l Mehâmid fî Tercemeti’l Vâlid ’i, tarihî iki Lâyiha ’sı ile kendisine atfedilen Şerh-i Lugâz-ı Râgıb Paşa adlı eseri klâsik Türk nesrinin önemli örnekleri arasındadır. Şair, babasının hayatını anlattığı Devhatü’l Mehâmid fî Tercemeti’l Vâlid ’i inşâ üslûbu ile kaleme almıştır. Bu üslûbun özelliği olarak eserde seci, tekrir, tezat, cinas gibi edebî sanatlar, yeri geldikçe çeşitli manzume, deyim ve atasözleriyle meydana gelen telmihler, dua beddua gibi ara sözler, mecazlı söyleyişler yer almaktadır. Soyutlamalar, metaforik üslûp, standart dilden sapmalar, aykırı bağdaştırmalar da eserde nesri nazma yaklaştıran özellikler olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, öncelikle Devhatü’l Mehâmid fî Tercemeti’l Vâlid ’in klâsik Türk edebiyatında biyografik türler içindeki yeri belirlenecektir. Keçeci-zâde İzzet Molla’nın bu eserde kullandığı anlatım 
Keywords : Keçeci zâde İzzet Molla, Devhatül Mehâmid fî Tercemetil Vâlid, biyografi, inşâ, seci