Mondros Mütarekesi’nden Sonra Ermeni Faaliyetleri (Iğdır ve Havalisinde)

Authors : Ahmet Toksoy

Pages : 106-120

Doi:10.30803/adusobed.1469855

View : 38 | Download : 52

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Kafkasya’dan Türk ordusunun çekilmesinden sonra zor durumda kalan Türk milleti vatanlarını savunmak için milis teşkilatı esasına dayanan siyasi örgütler oluşturmaya başladılar. Olayları dikkatli bir şekilde takip eden Mustafa Kemal Paşa Samsun’da bulunduğu sırada Ermenilerin Doğu Anadolu ve Kafkasya’da yaptıkları mezalim ve bölgenin mukadderatı üzerindeki kaygılarını Paris’te toplanan Barış Konferansına katılan müttefiklere, Amerika Birleşik Devletleri’ne ve tarafsız ülke temsilcilerine birer nota ile bildirdi. Ermeni Hükümeti, 28 Mayıs 1919’da, Doğu Anadolu’nun Ermenistan sınırları içine ilhak edileceğini resmen açıkladı. Bu gelişmeler üzerine Türk Genelkurmay Başkanlığı masum Türk insanını Ermeni taarruzlarından korumak, Türk ordusunun en birinci müdafaa görevi olduğunu açıkladı. Ancak bölgede olaylara müdahale edecek elde yeterli derecede ordu yoktu ve oluşturulan milli kuvvetler de İngilizler tarafından dağıtılmıştı. Kafkasya dâhilinde Ermenilerin Türklere karşı zulüm ve baskılarını iyice artırmaları ve bu taarruzların sınıra kadar dayanmış olması, hatta Ermeni topçularının da faaliyete geçmiş olması olayları içinden çıkılmaz bir hale sokmuştu. Temmuz ayı başında Kars ve Sarıkamış bölgesinden alınan istihbarata göre, Ermenilerin bölgede ileri gelen Türkleri ve özellikle gençleri toplayarak bazılarını hapsettiklerini ve bazılarını da öldürdüler. Ermeniler tarafından Türklere uygulanan mezalim ve katliam 1920 Ekim ayında Türk ordusunun ileri harekâtına kadar devam etti.
Keywords : Kafkasya, Türk, Mustafa Kemal Paşa, Iğdır, Ermeni