Öğretmenlerin Mesleki Özerkliklerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Authors : Sezin Erbıyık, Fatma Köybaşı Şemin

Pages : 325-349

Doi:10.53444/deubefd.1364946

View : 81 | Download : 109

Publication Date : 2024-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin, mesleki özerkliğe bakış açısı ve görüşlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile olgu bilim deseninde tasarlanmıştır. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Sivas ili ve ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 40 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiş, toplanan veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Araştırmaya göre katılımcılar, öğretmen özerkliği kavramını eğitimin her safhasında bağımsız hareket edebilmek ve yetki sahibi olmak olarak yorumlamışlardır. Katılımcıların çoğu “Program Geliştirme”, “Öğretim Programını Uygulama”, “Ölçme ve Değerlendirme” boyutunda kendilerini özerk hissetmediğini; “Sınıf Yönetimi” ve “Ders Materyali Hazırlama” boyutunda ise özerk hissettiğini belirtmişlerdir. Katılımcılar özerk öğretmenin, öğrencinin bağımsız öğrenme yetisi kazanabilmesini destekleyeceğini, sınıf yönetiminin kolaylaşacağını, öğretim sürecinde öğrencinin hazırbulunuşluğuna yönelik düzenlemeler yapabileceğini, yönetimde alınan kararlara katılmasıyla sorunların çözümünde daha etkili olacağını düşünmektedir. Katılımcıların çoğunluğu birçok “okul yönetiminin” öğretmen özerkliğini kısıtladığını, “sendikaların” öğretmen özerkliğini destekleyici çalışmasının olmadığını belirtmişlerdir. Katılımcılar öğretmen özerkliğinin sağlanabilmesi için öğretmenlerin alan bilgilerini ve kişisel gelişimini artırmaları, aktif iletişim kurmaları gerektiğini, okul yönetimlerinin öğretmenlerin fikir ve görüşlerine değer vermeleri ve öğretmenleri özerklik konusunda desteklemeleri gerektiğini ifade etmiştir.
Keywords : Eğitimde özerklik, mesleki özerklik, öğretmen özerkliği