İZMİR’DEKİ CEZAYİR HANI’NA DAİR YENİ BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Funda Aditatar

Pages : 554-573

View : 49 | Download : 122

Publication Date : 2023-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :İzmir’de Kemeraltı Çarşısı’nda var olduğu bilinen, ancak günümüze erişemeyen tarihi hanlardan biri de Cezayir Hanı’dır. 19. yüzyılda bir süre cezaevi olarak kullanılmış, 1960’ta tamamen yıkılmıştır. Cezayir Hanı’nın ilk kez ne zaman ve hangi amaçla inşa edildiği şimdiye kadar tespit edilememiştir. Ayrıca Kemeraltı Çarşısı’nda başka bir Cezayir Hanı’nın (Eski Cezayir Hanı) varlığının, karışıklıklara yol açtığı görülmüştür. Ortaya çıkan bilgi boşluğu, hanın isminden yola çıkarak tarihi bilgilere uygun hale getirilen, ancak hanın inşa tarihini ve işlevini açıklamada yetersiz kalan değerlendirmelerle doldurulduğu anlaşılmıştır. Bu makalede, Cezayir Hanı’nın, inşa tarihi, maliyeti, bu maliyetin nasıl karşılandığı ve fiziki özellikleri, Osmanlı arşiv belgelerinde tespit edilmiştir. Bu tespit, aynı zamanda İzmir ile ilgili bazı görsel kaynakların doğru tarihlendirilmesine imkân sağlayacaktır. Yeri, işlevi ve değişmiş adı ile zamanımıza erişmiş Eski Cezayir Hanı hakkındaki bilgiler, Kemeraltı Çarşısı ile Cezayir yoldaşları arasındaki bağ, bu iki Cezayir Hanı üzerinden yeniden değerlendirilmiştir. İzmir’in mimari, sosyal ve kültürel tarihinde Osmanlı Dönemi Cezayir ile İzmir arasındaki ilişkinin anlaşılmasının önemi vurgulanmıştır.
Keywords : İzmir, İzmir Hanları, Cezayir Hanı, Eski Cezayir Hanı, Cezayir yoldaşları