ÂŞIK VEYSEL VE EDİB AHMED YÜKNEKÎ’DE BİLGİ VE BİLGİNİN ÖNEMİ

Authors : Nalan Şenata

Pages : 102-114

View : 29 | Download : 32

Publication Date : 2024-04-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Âşıkların ve şairlerin yazdıkları şiirler, topluma bıraktıkları eserler toplumun hâlet-i ruhiyesini yansıtır. Şairler, pek çok konuda halkı bilinçlendirmeyi görev edinerek, toplumsal değerlere ve sorunlara dikkat çekerler. Eserleri aracılığıyla topluma bir şeyler öğretmeyi, insanlara iyi ve güzel olanı göstermeyi hedeflemek onların ortak gayeleri arasındadır. Âşık Veysel’in şiirleri ile Edib Ahmed Yüknekî’nin Atebetü’l-Hakayık adlı eserine bakıldığında; her iki şairin de bu noktada aynı amaçla hareket ettiklerini görürüz. Âşık Veysel şiirlerinde insanoğlunun ölene dek okumasını; cehalet gibi bir gaflete kapılmamasını öğütler. Edib Ahmed de bilginin ve bilgili insanın peşinden gidilmesini; cehaletten ve cahil insandan uzak durulmasını nasihat eder. Bu çalışmada Âşık Veysel’in şiirlerinden ve Edib Ahmed Yüknekî’nin Atebetü’l-Hakayık adlı eserinden hareketle bilginin, ilmin, öğrenmenin insanoğlu için önemine değinilecektir. Araştırma kapsamında Âşık Veysel’in şiirleri, Ümit Yaşar Oğuzcan’ın derlediği Dostlar Beni Hatırlasın adlı şiir kitabından yararlanılarak işlenmiştir. Bu makalede Veysel’in eğitime, bilgiye, bilime bakış açısını konu alan şiirler taranarak çalışmaya dâhil edilmiştir. Veysel’in şiirlerinde geçen bilgiye dair unsurlar Atebetü’l-Hakayık’ta yer alan unsurlar ile mukayese edilerek her iki şairin de farklı yüzyıllarda, aynı noktalara temas etmiş oldukları; aynı düşüncelerle edebi ürünlerini oluşturdukları izlenebilecektir. İki şairimiz de bilime, ilime, öğrenmeye, eğitimli olmaya önem vermiş; bilgili insanlara yakın olunması hususunda insanoğluna nasihatlerde bulunmuşlardır. Kişinin bilgili olmasının, onun makam ve mevkisini her iki cihanda da yükselteceği hususunda bir görüş birliği içindedirler. Bilgili insan ile bilgisiz insanın farkı gözler önüne serilerek; kişinin bilgili insanı örnek almasının kişiye ne gibi kazanımlar getireceği üzerinde durmuşlardır. Çalışmanın giriş bölümünde, öncelikle her iki şairin de hayatları hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, şairlerin bilgiye ve bilginin önemine dair görüşlerine mukayeseli biçimde yer verilecektir.
Keywords : Aşık Veysel, Edib Ahmed Yükneki, Atebetü\'l Hakayık, Bilgi