DOMİNİKEN RAHİBİ VİNCENT DE BEAUVAİS’NİN TÜRK TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : R. Erdi Efendiler

Pages : 488-503

Doi:10.69878/deuefad.1446287

View : 57 | Download : 75

Publication Date : 2024-10-22

Article Type : Research Paper

Abstract :13. yüzyıl Anadolu, Mısır ve Orta Doğu için dönüm noktası olmuştur. Bir yandan Moğol atlıları, bir yandan Haçlı birlikleri, Türk-Müslüman coğrafyasını çevrelemişti. Türkiye Selçukluları iç çekişmelerden yıpranmış günden güne güç kaybediyordu. Eyyübiler, Haçlı birlikleriyle mücadeleden ve Melikler arası çekişmelerden zayıflamıştı. Abbasi Halifeliği ise Moğollar tarafından tarih sahnesinden silinecekti. Doğu dünyasından hal böyleyken Dominiken rahip Vincent de Beauvais, Fransa’da büyük bir öneme ve üne sahip olarak 1184/1194-1264 tarihleri arasında yaşamıştır. IX. Louis’in emriyle kraliyetin eğitim alanındaki tüm sorumluluğu üzerine alan bir bilim insanı, mentör, danışman olmuştur. Kral IX. Louis ve annesi Kastilyalı Blanche ile yakın ilişki kurmuştur. Siyasi otorite ile kurulan yakınlık Vincent de Beauvais için Kraliyet kütüphanesine ve dolayısıyla birçok esere ulaşma imkânı sağlamıştır. Böylelikle entelektüel biriktimini arttırmıştır. Yazdığı birçok eserin yanında en önemlisi şüphesiz Latince kaleme aldığı derleme XXXII ciltten oluşan Speculum Historiale (Tarihin aynası) adlı eserdir. Vincent hiçbir zaman Doğu’yu görmedi. O, Papalık aracılığıyla Moğollara gönderilen elçilerin notlarını düzenledi. Bunun sonucunda oluşturduğu Speculum Historiale’nin son üç cildi hem Moğol tarihi hem de Türk-İslam tarihi açısından önemli bilgileri barındırmaktadır. Bu çalışma, Vincent de Beauvais’in bir kaynak olarak Türk-İslam tarihine etkisini ortaya koymayı hedeflemektedir. Öte yandan kaynağın Türk-İslam tarihinde hangi noktalara temas ettiği açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords : Vincent de Beauvais, IX Louis, Speculum Historiale, Müslüman, Haçlı