İŞ SÖZLEŞMESİNDE YER ALAN TAHKİM (ÖZEL HAKEM) ŞARTININ GEÇERLİLİK SORUNU

Authors : Asiye ŞAHİN EMİR

Pages : 905-946

Doi:10.33717/deuhfd.793086

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2020-11-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde iş mahkemelerin artan iş yükü nedeniyle iş davalarının sonuçlanması gecikmekte, bu durum adil yargılanma hakkını zedelemektedir. Mahkemelerin iş yükünü hafifletmek ve uyuşmazlıkların daha kısa sürede çözümlenmesini sağlamak amacıyla alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının uygulanması gün geçtikçe artmaktadır. Her ne kadar öğretide tahkimin, alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olup olmadığına ilişkin tartışmalar bulunsa da, tarafların kendi istekleri ile anlaşarak mahkeme dışında başvurdukları bir uyuşmazlık çözüm yolu olduğuna ilişkin herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Tahkim, uyuşmazlığa düşmüş olan iki tarafın anlaşarak bu uyuşmazlığın çözümünü özel kişilere bırakması ve uyuşmazlığın özel kişiler tarafından incelenip karara bağlanmasıdır. İş Kanunu’nun 20. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiasıyla işe iade talebinde bulunmak istiyorsa önce arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlaşma gerçekleşmezse; iş mahkemesinde dava açılabileceği gibi taraflar anlaşarak uyuşmazlığı iş mahkemesi yerine özel hakeme (tahkime) de götürebilir. Bu çalışmada, öncelikle hangi iş uyuşmazlıklarında tahkime başvurulabileceği daha sonra iş sözleşmesinde yer alan tahkim şartının geçerliliği, iş hukuku ilkeleri dikkate alınarak öğreti görüşleri ve Yargıtay kararları ışığında incelenmiştir.
Keywords : Tahkim şartı, iş sözleşmesi, alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, bireysel iş uyuşmazlığı, işçinin korunması ilkesi