MİMARİDEN DİN HİZMETLERİNE: DİN HİZMETLERİNDE “EVRENSEL TASARIM”

Authors : Ayşe Burcu Gören

Pages : 285-304

Doi:10.21054/deuifd.282228

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2016-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :“Evrensel Tasarım”, her yaş ve her beceri düzeyinde insanın sahip oldukları ya da olmadıkları bir takım özelliklerden ötürü bir engelle karşılaşmaksızın her tür ürüne ve çevreye erişimini ve kullanımını mümkün kılan bir tasarım yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın felsefesinde, çeşitlilik ve içermecilik iki önemli kavramdır. Evrensel Tasarımın isim babası olan Roland Mace, tasarımların ortalama insanın özellik ve ihtiyaçları baz alınarak yapılmasına meydan okumuş ve herkes için tasarım yaklaşımını ortaya atmıştır. Mace ve onunla aynı vizyona sahip meslektaşları, Evrensel Tasarım kavramı için bir tanım geliştirmiştir. Kuzey Carolina Üniversitesi Evrensel Tasarım Merkezi tarafından kullanılan bu tanım şu şekildedir: “ Evrensel Tasarım, ürünlerin ve çevrenin, her yaştan ve her yeterlilik seviyesinden mümkün olan en fazla insan tarafından kullanılabilir olacak şekilde tasarlanmasıdır.” Evrensel Tasarım ilkelerinin eğitim alanına tatbiki ile ilgili çalışmaların gündeme gelmesi uzun sürmemiştir. Eğitimde evrensel tasarım, eğitim ortam ve ürünlerinin mümkün olan en geniş yelpazede insan çeşitliliğine hitap etmesini amaçlamaktadır. Bu yaklaşım, ilerleyen zaman içinde pek çok eğitim ortamı (kütüphaneler, sınıflar, uzaktan eğitim ortamları gibi) ve eğitim aracına (bilgisayar programları, laboratuvar araçları, web siteleri gibi) uygulanmıştır. Toplum tarafından normal kabul edilen kriterlerin dışında kalan bireylerin ihtiyaçları, çevresel ve ürünlere yönelik düzenlemelerden ibaret değildir. Her türüyle, bir engele sahip bireylerin sosyal ve psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalması kaçınılmazdır. Dini kurumlar, engelli bireylerin sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak için değerli fırsatlar sunma potansiyeline sahip merkezlerdir. Bu kaynağın yeterince değerlendirilebilir hale gelmesi engelli bireylerin maddi manevi erişilebilirliklerinin artırılması ile mümkün olabilir. Bu noktada din hizmetlerinde Evrensel Tasarım ilkelerinin kullanılması akla gelmektedir. Bu çalışma, din hizmetlerinde Evrensel Tasarım konusunda, alanda çalışanlara bir fikir vermek amacıyla hazırlanmıştır.
Keywords : Evrensel Tasarım, Engellilik, Din, Din Hizmetleri