Ø12x60,5 Rotilin Çok Aşamalı Soğuk Dövme İşleminde Meydana Gelen Çatlak Oluşumunun İncelenmesi

Authors : Cenk KILIÇASLAN

Pages : 137-145

Doi:10.21205/deufmd.2020226413

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2020-01-24

Article Type : Other Papers

Abstract :Rotiller otomotiv sektöründe kullanılan ve aracın süspansiyon sisteminin çalışmasını sağlayan bağlantı elemanlarıdır. Tekerleklerden gelen düşey ve yatay kuvvetleri taşıyan bu bağlantı elemanlarının yapısal bütünlüğü ve mukavemeti kritik öneme sahiptir. Bu nedenlerden dolayı rotiller diğer imalat işlemlerine göre daha mukavim parçalar üretilmesini mümkün kılan soğuk dövme yöntemi ile üretilmektedirler. Soğuk dövme işlemi oda sıcaklığında uygulandığından dolayı metallerin sünekliği ılık ya da sıcak dövmeye kıyasla daha düşüktür ve bu durum malzemenin çatlama riskini arttırmaktadır. Bu noktada dövme işlemi sırasındaki yağlama ve sürtünme gibi tribolojik değişkenlerin yanı sıra dövme sırasındaki mekanik değişkenlerin de yapılan kalıp tasarımları ile en iyilenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada 8.8 kalite Ø12x60,5 rotillerin küre altında meydana gelen çatlak oluşumu irdelenmiştir. Çalışma kapsamında hasarlı numuneler optik mikroskop altında incelenerek çatlak yayılımı belirlenmiş ve hasarın malzeme kaynaklı olup olmadığı belirlenmiştir. Soğuk dövme işlemi ayrıca simufact.forming sonlu elemanlar programında hazırlanan simülasyon modelleri ile analiz edilmiştir. İncelemeler ve simülasyonlar çatlak oluşumunun dövme kaynaklı olduğu göstermiştir. Sabit kalıp üzerinde kullanılan radyus değerinin yetersiz olması dövme sırasında gerinim hızının ve yüksek sıcaklığın lokalize olarak küre altında birikmesine yol açmaktadır ve meydana gelen kayma bandı üzerinde çatlama meydana geldiği belirlenmiştir.
Keywords : Rotil, Soğuk dövme, Simülasyon, Çatlak, metal dövme