Kasım 2021`de Gözlemlenen Jeomanyetik Fırtına ve Düzce Depreminin Jeomanyetik Alan Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

Authors : Erdinç TİMOÇİN, Hüseyin TEMUÇİN, Oya PAMUKÇU

Pages : 239-253

Doi:10.21205/deufmd.2023257319

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2023-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, depremlerin jeomanyetik alan verileri ile ilişkisi incelenmiştir. Öncelikle konu kapsamında deneysel çalışma olarak 3-4 Kasım 2021 boyunca meydana gelen jeomanyetik fırtınanın etkileri, çalışmanın ikinci aşamasında ise 17 Kasım 2021 Düzce depreminin insert ignore into journalissuearticles values(M=4,8); jeomanyetik alanlar üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bunun için gözlem insert ignore into journalissuearticles values(IZN); ve referans insert ignore into journalissuearticles values(PEG ve PAG); manyetometre istasyonlarında ölçülmüş jeomanyetik alanın X, Y ve Z bileşenlerinin verileri kullanılmıştır. Bu bileşenlerin zamansal çözünürlüğü 60 saniyedir. Ayrıca, jeomanyetik aktivite göstergesi olarak küresel jeomanyetik aktivite indisi insert ignore into journalissuearticles values(Kp); verileri kullanılmıştır. İlk önce Jeomanyetik fırtınadan ve depremden kaynaklı jeomanyetik anomalileri tespit etmek için istasyonlardaki jeomanyetik alan bileşenlerinin insert ignore into journalissuearticles values(X, Y, Z); jeomanyetik alan değişim oranı insert ignore into journalissuearticles values(ROG); ve jeomanyetik alan değişim oranı indeksi insert ignore into journalissuearticles values(ROGI); hesaplanmıştır. Daha sonra X, Y ve Z bileşenlerinin günlük değişimleri arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak tespit etmek için ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(X, Y, Z); değerlerini kullanılarak istasyon çiftlerinin insert ignore into journalissuearticles values(IZN-PEG, PEG-PAG ve IZN-PAG); korelasyon katsayıları insert ignore into journalissuearticles values(r); hesaplanmıştır. X, Y ve Z için gözlem ve referans manyetometre istasyonlarından elde edilen sonuçlar birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Jeomanyetik fırtına boyunca IZN, PEG ve PAG için hesaplanan ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(X);, ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(Y); ve ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(Z); değerlerinin çok benzer bir günlük değişime sahip oldukları tespit edilmiştir. 17 Kasım 2021 boyunca PEG ve PAG istasyonlarının ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(Y); değerleri birbirleriyle uyumlu bir günlük değişime sahipken, 08:15 EZ insert ignore into journalissuearticles values(Evrensel Zaman); ile 10:10 EZ arasında IZN istasyonunun ROGIinsert ignore into journalissuearticles values(Y); değerlerinde bir artış insert ignore into journalissuearticles values(anomali); tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan, IZN için tespit edilen anomalinin 17 Kasım Düzce depremi ile olası ilişkili sismomanyetik kaynaklı bölgesel öncül bir jeomanyetik anomali olarak değerlendirilebileceği öngörülmektedir.
Keywords : Manyetometre, Jeomanyetik Alan, Deprem, Jeomanyetik Anomali