Malatya İli Kuru Kayısı Depolarındaki Zararlı Türlerin Belirlenmesi

Authors : Fulya KAYA APAK

Pages : 11-16

Doi:10.25308/aduziraat.1002749

View : 16 | Download : 4

Publication Date : 2022-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Kayısı (Prunus armeniaca L.)’nın anavatanı Çin ve Orta Asya olarak bilinmekle birlikte günümüzde Türkiye, yaklaşık 1 milyon ton kayısı üretimi ile dünyada birinci sırada yer almaktadır. Anadolu’da yüzyıllardır üretilip ticareti yapılan meyvelerden biri olan hem yaş hem de kuru olarak ihracatı yapılan kayısının en fazla üretildiği Malatya ili, yüksek kaliteli kuru kayısılarıyla bugün dünya markası haline gelmiştir. Fakat diğer birçok tarımsal üründe olduğu gibi kayısıda da birçok hastalık ve zararlılar üretimi tehlikeye sokan sorunlar arasında yer almaktadır. Kayısının doğal sarı renginin korunması ve depolarda fumigant özelliği göstermesi için yaş kayısılara kurutulmadan önce kükürt uygulanmaktadır. Gün kurusu olarak da adlandırılan kayısılar, hiçbir işleme tabi tutulmadan, çoğu zaman kayısı bahçeleri yakınındaki otlar ya da zemine serilen ince örtüler üzerinde güneş altında kurumaya bırakılmaktadır. Bu esnada zararlılar bakımından bulaşma riski fazla olan kayısılar, hiçbir işlem uygulanmadan kayısı depolarına kaldırılmaktadırlar. Malatya ilini temsil edecek bir sörvey programı hazırlanarak; depolanmış kayısılardan örnekler alınmış ve zararlılar bakımından incelenmiş, üzerinde ergin öncesi dönemde zararlı bulunan örnekler laboratuvara getirilerek kültüre alınmış ve böylelikle depolanmış kayısılarda görülen zararlı türler belirlenmiştir. 2016–2017 yıllarında kayısının üretim merkezi olan Malatya ilinde, kayısı yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Akçadağ, Battalgazi, Darende, Hekimhan, Kale, Doğanşehir, Yazıhan ve Yeşilyurt İlçelerinde bulunan kayısı depolarında yapılan gözlemler ve toplanan örneklerin kültüre alınmasıyla depolanmış kayısılarda sorun oluşturan türler olarak Kurumeyve güvesi [Plodia interpunctella (Hübner, 1813) (Lepidoptera; Pyralidae)], Tatlıkurt [Lasioderma serricorne (Fabricus, 1792) (Coleoptera; Anobidae)], Ekşilik böceği [Carpophilus hemipterus (Linnaeus, 1758) (Coleoptera; Nitidulidae)], Testereli böcek [Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus, 1758) (Coleoptera; Silvanidae)] ve Kurumeyve akarı [Carpoglyphus lactis (Linnaeus, 1758) (Acarina; Carpoglyphidae)] saptanmıştır. Malatya yöresi kuru kayısı depolarında saptanan bu zararlılara karşı mücadele yapılmadığı takdirde, üründe önemli kayıplara neden olabilecekleri düşünülmektedir.
Keywords : Depo zararlıları, kurutulmuş kayısı, Malatya, Türkiye