Türkiye’de Hanehalkı Gelir Gruplarına Göre Gıda Harcamalarının Analizleri

Authors : Evren YILDIRIM, Ferit ÇOBANOĞLU

Pages : 17-27

Doi:10.25308/aduziraat.1010095

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2022-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın temel amacı, hanehalklarının ekonomik ve demografik özelliklerini de dikkate alarak hanehalklarının gıda alt ürün gruplarının genel talep parametreleri ile gelir esnekliklerini hesaplamaktır. Ayrıca %20’lik gelir grupları ayrımı itibariyle hanehalklarının sosyoekonomik özellikleri ile gıda harcamaları tutar ve dağılımlarını göstermektir. Bu çalışmanın ana materyalini, 2015‐2016‐2017 yıllarına ait Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı’ndan sağlanmış olan Hanehalkı Bütçe Araştırması mikro veri setleri oluşturmaktadır. Çalışmada veriler hanehalklarının yıllık kullanılabilir gelir düzeylerine göre küçükten büyüğe doğru sıralanarak beş eşit %20’lik gelir grubuna ayrılmıştır. Hanehalklarının sosyoekonomik özellikleri ile gıda alt ürün grupları tutar ve payları bu gelir grupları ayrımı itibariyle analiz edilmiştir. Çalışmada genel veri seti kapsamında ise gıda alt ürün grupları Working‐Leser Modeli yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca çalışmada sıfır harcamalı gözlemlerden dolayı yanlı ve tutarsız tahminlere neden olmamak için Heckman İki Aşamalı Talep Modeli kullanılmıştır. Çalışmada 2017 yılı “Balık ve Deniz Ürünleri” harcamaları hariç tüm yıllarda tüm harcama grupları birden küçük pozitif işaretli normal harcama olarak bulunmuştur. Tüm yıllarda “Et ve Et Ürünleri” harcamaları” birim esnek harcama, diğer gıda alt ürün grupları zorunlu‐ihtiyaç harcaması olarak bulunmuştur. Ayrıca tüm yıllarda en düşük gelir esneklikleri “Kahve ve Çay”, “Alkolsüz İçecekler”, 2017 yılı hariç “Ekmek ve Diğer Tahıl Ürünleri”; en yüksek gelir esnekliği “Et ve Et Ürünleri” harcamaları için hesaplanmıştır. Bu çalışmanın bulguları konuya ilgi duyan şahıs ve kurumlar için yararlı olacağı düşünülmektedir.
Keywords : Birim esnek harcama, gıda alt ürün grupları, gelir esnekliği, sıfır harcamalı gözlemler, Working‐Leser Modeli