Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri

Authors : Kadir Kırk

Pages : 297-302

Doi:10.25308/aduziraat.1586645

View : 30 | Download : 47

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada Van İli halk eli Norduz koyun sürü kompozisyonlarının 2017-2020 yılları arasında karşılaştırmalı doğal aşım ve yapay tohumlama döl verimleri belirlenmiştir. Koyun sürüsü kompozisyonlarında, %22.1 ile %24.6 oranında, her yaş ve çağda, kıl, Norduz ve bunların rastgele melezlerinden oluşan keçi ile koyunun karışık yetiştirildiği belirlenmiştir. Aynı Norduz koyun sürüsü, 2020 yılında 3 baş İvesi koçun sperması ile yapay tohumlanarak, 2017-2018 ve 2019 yıllarına ilişkin 3 yıllık doğal aşım döl verimi ile karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, 397 baş 2-6 yaşlı Norduz koyun, 3 yaşlı 3 baş İvesi damızlık koç ve 4-7 yaş’lı 14 baş Norduz arama koçu olmak üzere, toplam 414 baş, halk eli erkek ve dişi materyal kullanılmıştır. 2017 - 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin Norduz koyun sürüsünün doğal aşım döl verim oranları sırası ile; 436 baş ile %68.6, 413 baş ile %63.7 ve 401 baş ile % 59.9 iken, 2020 yılında 397 baş koyunun yapay tohumlama döl verimi % 90.7 olarak belirlenmiştir. Halk eli Norduz koyun sürüsünün yıllara göre doğal aşım döl verim oranları arasındaki fark sırası ile %3.8-5.1 ve 8.9 istatistiki olarak düşük düzeyde önemli iken (P≤0.05), 2020 yılı yapay tohumlama döl veriminin, doğal aşım döl verimlerine göre sırası ile % 21.9 - 27.0 ve 30.8 ile istatistiki olarak önemli düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir (P≤0.01). Araştırma sonucunda halk elindeki keçi ile karışık Norduz koyun sürülerinin düşük döl verimleri, aynı koşullarda İvesi koçların taze ve sulandırılmamış sperması ile yapay tohumlanmaları ile önemli düzeyde arttırılabileceği tespit edilmiştir.
Keywords : Norduz, koyun, doğal aşım, yapay tohumlama, döl verimi