ALGILANAN BELİRSİZLİK VE PSİKOLOJİK SAĞLIK ARASINDAKİ İLİŞKİLER: KÜLTÜRLERARASI BİR İNCELEME

Authors : Aybike Çavdar, Inci Boyacioglu, Lyda Lannegrand

Pages : 275-295

Doi:10.16953/deusosbil.1376044

View : 132 | Download : 128

Publication Date : 2024-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Belirsizlik sosyal yaşamın kaçınılmaz bir parçası olarak her toplumun ve bireyin deneyimlediği çok boyutlu bir kavramdır. İlgili alanyazın incelendiğinde, belirsizlikle ilgili değişkenlerin depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik yapıların artmasıyla pozitif ilişkiler barındırdığı görülmektedir. Bu çalışmada özellikle COVID-19 pandemisi sonrası görünürlüğünün artması beklenen belirsizliğin üniversite eğitimlerine devam eden Türk ve Fransız öğrenciler tarafından ne derece algılandığı ve bu algının ilişkilendiği kimi psikolojik değişkenlerde olası kültürel farklılıklar incelenmek istenmiştir. Bu amaçla Türkiye’de (N = 421) ve Fransa’da (N = 391) eğitimine devam eden öğrencilerden veri toplaması eş zamanlı olarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler tek bir veri setinde birleştirilerek örneklem grupları iki kategorili değişken olarak kodlanmıştır. Üniversite öğrencilerinin algıladıkları belirsizlik düzeyinin, belirsizliğe tahammülsüzlükleri, yaygın psikolojik sağlık yapıları olarak değerlendirilen depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri ile ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca algılanan belirsizlik düzeyi ve yaygın psikolojik sağlık yapıları arasındaki ilişkiye belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyinin aracılık edip etmediği ve bu ilişkilerin iki kültürel grupta farklılaşıp farklılaşmadığı test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre belirsizliğe tahammülsüzlüğün algılanan belirsizlik ve yaygın psikolojik sağlık yapıları arasındaki ilişkiye anlamlı ve kısmi bir aracılık ettiği gözlemlenmiştir. Ancak bu aracılık modeli Türkiye ve Fransa örneklemlerinde anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Dolayısıyla belirsizliğe verilen tepkilerin kültürel olarak Türkiye ve Fransa örneklemleri için farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu özgün bulgular alanyazından yola çıkarak tartışılmıştır.
Keywords : Algılanan Belirsizlik, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Depresyon, Anksiyete, Stres