Ticari Dışa Açıklığın İnsani Gelişmişlik Üzerine Etkisi: V4 Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi

Authors : Mustafa Necati ÇOBAN

Pages : 155-169

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Ticari dışa açıklık, küreselleşmenin de etkisiyle beraber önem kazanan ve uluslararası ekonomiye entegre olmayı ifade eden, toplumsal refahın gerçekleştirilmesine katkıda bulunan önemli bir kavram olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmada ticari dışa açıklığın refah göstergelerinden insani gelişmişlik üzerine olan etkisinin V4 Ülkeleri kapsamında saptanması amaçlanmaktadır. Çalışmada 1995 ile 2014 yılları arası veriler kullanılarak dengeli panel veri analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak UNDP tarafından yayınlanan İnsani Gelişme Endeksi yer almaktadır. Çalışmada bağımsız değişkenlerden ticari açıklık göstergesi olarak ticari dışa açıklık oranı (ihracat+ithalat/GSYİH) kullanılmıştır. Ayrıca kamu sağlık harcamalarının GSYİH içindeki payı, kamu eğitim harcamalarının GSYİH içindeki payı, enflasyon oranı, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, ekonomik büyüme oranı ve nüfus artışı gibi açıklayıcı değişkenler çalışmada yer almaktadır. Çalışmada V4 ülkeleri olarak nitelendirilen Çekya, Polonya, Slovakya ve Macaristan’da ticari dışa açıklığın insani gelişmişliği pozitif yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır.
Keywords : Ticari Dışa Açıklık, İnsani Gelişmişlik, V4 Ülkeleri, Panel Veri Analizi