Doğu Antalya Masal Derlemelerinde Yalanlamalı Masal Örnekleri Üzerine

Authors : Bilal Nargöz

Pages : 211-227

Doi:10.51290/dpusbe.1507657

View : 40 | Download : 90

Publication Date : 2024-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Yalanlamalı tekerlemeler, yalanlamalı türküler, yalanlamalı destanlar ve yalanlamalı masallar Türk Halk Edebiyatı ürünleri içerisinde yer almaktadır. Yalanlamalı masallarda masal dinleyicileri, masal metninde yer alan tekerlemeler vasıtasıyla gerçek âlemden hayal âlemine geçiş yapabilmektedir. Bazen de yalanlamalı tekerlemeler kullanılmadan masalların tamamı yalanlamalı masal olarak oluşturulmaktadır. Burada yalanlamadan kasıt mübalağa etmektir. İcracı, yaşanmayan şeyleri yaşanmış gibi göstererek ilgiyi üstüne çeker ve merak unsurunu harekete geçirir. Bununla birlikte mizahi bir söyleyiş de oluşturur. Yalanlamalı masallarda ses uyumu vardır. Mantığın kabul etmeyeceği ve hayali vakalardan meydana gelen bu sözlü kültür ürünleri; masal, tekerleme ve yalanlama türleriyle birlikte değerlendirmeye tâbi tutulur. Bu çalışmada bu türlerle etkileşim içinde bulunan, Doğu Antalya’dan derlenen yalanlamalı masallara yer verilmektedir. Yalanlamalı masalların işlevleri, fonksiyonları anlatıcının masala karşı tutumu değerlendirilmiştir. Bulgulara göre icracının anlattığı yalanların karşısındakileri aldatmak için söylenen bir yalan olmadığı aksine güldürmek, eğlendirmek için söylediği ve sözlü kültür ürünlerinin halkın ortak bilinci olduğu da görülür.
Keywords : Doğu Antalya, Alan araştırması, Yalanlamalı masallar, Yalanlamaların işlevi, Halkbilimi