“As Natural as Eating and Drinking”: Garbage Collection and Perpetual Recovery in Latife Tekin`s Berji Kristin: Tales from the Garbage Hills

Authors : Hivren DEMİR ATAY, Hakan ATAY

Pages : 152-170

Doi:10.58306/wollt.1198629

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Latife Tekin’in Berci Kristin Çöp Masalları insert ignore into journalissuearticles values(1984); romanı, sanayileşmiş bir kente göç ederek söz konusu kentin çeperlerinde gecekondu inşa etmeye çalışan bir insan topluluğunu konu edinir. Romanda mekân açıkça “İstanbul” olarak adlandırılmasa da kendisiyle yapılan bir söyleşide Tekin, romanının İstanbul’da geçtiğini dile getirmiştir. Tekin’in betimlediği insanların çöple kurduğu ilişki kentsel yaşam beklentileriyle uyumsuzdur. Bu uyumsuzluk, romanın konu edildiği çalışmalarda kentleşme olgusundan büyülü gerçekçiliğe çeşitli bağlamlarda tartışılmıştır. Bu makale ise Tekin’in zor yaşam koşullarını betimlerken yoksulluğu dillendirmekten kaçınmasını ve çöplükte yaşam kuran insanların bitimsiz bir telafi ve iyileşme hâlinde olmalarını öne çıkararak söz konusu tartışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Tekin’in çöpü bir kaynak olarak temsil etmek yoluyla steril yaşam tarzlarına karşı çıkışını çözümleyen makale, yazarın bu anlatısal yaklaşımının Türkiye’de kâğıt toplayıcılarının sayıca arttığı bir dönemde daha belirgin bir anlam kazandığını öne sürmektedir. Romanı yakın bir okumaya tabi tutan çalışma, Tekin’in yapıtlarına yönelik eleştirel çözümlemelerle birlikte çöp ve edebiyat üzerine düşünen Mary Douglas, Susan Signe Morrison ve William Viney’nin görüşlerinden de yararlanmaktadır. Bu çerçevede, gecekonducuların doğaya, devlet eliyle gerçekleşen yıkımlara ve çöp yığınlarında yerleşim kurmaya çalışan farklı topluluklara karşı verdiği mücadele ele alınmaktadır. Topluluğun her türlü yıkım ve hastalıktan iyileşerek kurtulmasında İstanbul’un ve yoksulluğun adının anılmamasının oynadığı rolün yanı sıra kent yaşamının sebep olduğu hastalıkların tedavisinde halk tıbbına atfedilen mucizevî gücün işlevi de ortaya konmaktadır.
Keywords : Latife Tekin, Berci Kristin Çöp Masalları, Çöp, Kâğıt toplayıcıları, Yoksulluk, Halk tıbbı