COVİD-19 PANDEMİSİ VE PARKİNSON HASTALIĞININ YÖNETİMİ

Authors : Melis ŞEN

Pages : 281-289

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :COVID-19, ağırlıklı olarak yetişkin hastalarda görülen, özellikle kronik hastalığı olan yetişkinler için tehdit oluşturan bir hastalıktır. COVID-19 pandemisi kısa sürede bütün dünyayı etkisi altına almıştır. Ülkeler bu salgından kurtulmak için sosyal uzaklaşmanın önemini göz önünde bulundurarak tam kapanma yöntemine müracaat etmişlerdir. Yöneticilerin aldıkları tam kapanma kararları ekonomik zorlukların yanı sıra insanların ihtiyaç duydukları hizmetlere ulaşmalarında da zorluklar meydana getirmiştir. Kronik rahatsızlığı olanlar, bunlar içerisinde de özellikle Parkinson hastaları bu zorlukları yaşamaktadırlar. Parkinson hastalığı (PH), substansiya nigra’da bulunan dopaminerjik nöronları etkileyen, nigrostriatal dejenerasyona bağlı motor bozukluklar ve sayısız motor dışı sorunla karakterize ve 65 yaş üstü nüfusun %2-3'ünde görülebilen en yaygın ikinci nörodejeneratif bozukluktur. Parkinson hastalığına ait halen süreci geri dönüşümsüz durduran bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte tedavideki temel yaklaşım, dopaminerjik etkinliği çoğaltmaya yönelik ilaç tedavisi, cerrahi tedavi (beyin pili) ve etkin bir rehabilitasyondur. Pandemi döneminde Parkinson hastalarının ihtiyaçlarının giderilmesinde yaşanan zorluklar mağduriyetlerin oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle tam kapanmadan dolayı hastanelerde takip edilmesi gereken hastaların hastanelere ulaşma zorluğu, ilaçlara ulaşımda yaşanan zorluklar mağduriyetlerin oluşmasına neden olmuştur. Bu bağlamda sağlık sektörü ve yöneticilerde bu sıkıntıları gidermek için farklı yöntemlere müracaat edilmiştir. Bu mağduriyeti gidermek için, kronik rahatsızlıkları olan hastalar en azından telefonla veya çevrimiçi sağlık konsültasyonu ile izlenmeli, bakıma acil erişime ihtiyaç duyan kişiler belirlenmelidir. Düzenli takipte olan kronik hastalarda ayaktan hasta ziyaretlerinin önceliklendirilmesi, yatan hastalıkların daha da kötüleşmesini önlemek için yarı otomatik yapay zeka sistemlerinin kullanılması tavsiye edilmektedir. Diğer yandan, hafif rahatsızlıkları olan hastalar, teletıp uygulanarak ve hastane içi uzmanlara danışabilecek pratisyen hekim ağları oluşturarak hastane dışında takip edilebilirler. Bu çalışmada konu ile ilgili güncel makaleler taranarak mağduriyetlerin oluşmasına neden olan durumlar ortaya konarak bu mağduriyetleri gidermek için yapılan çalışmalara dikkat çekilmiştir.
Keywords : COVID 19 Pandemisi, Kronik Hastalar, Parkinson Hastaları, Tam Kapanma