A COMPARISON OF HUMAN RESOURCES MANAGEMENT APPROCHES' IN THE UNITED STATES AND EUROPEAN UNĠON: IS ACTUALLY EUROPEAN APPROCHES OF THE HUMAN RESOURCES MANAGEMENT POSSIBLE?

Authors : Kamil ORHAN

Pages : 271-301

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2010-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) yirminci yüzyılın özellikle son on yılında hızla yükselen bir eğilimle iş hayatında yerini almıştır. Bu yükselişe paralel akademisyen ve uygulamacıların çalışmalarında da önemli bir yer tutmaya başlamıştır. İKY tarihinden söz etmeye sanayi devriminden başlanmaktadır. Çalışma İlişkilerinin bu döneminden sonra işçi ve işveren taraf olarak rollerini belirginleştirmiştir. Sendikaların güçlenmesi, endüstri ilişkilerinde önemli değişimler yaratmıştır. Yirminci yüzyılda modern teknolojilerle yapılan üretim Klasik ve Modern Yönetim Kuramlarını ortaya çıkarmıştır. Önceleri üretim aracı olarak algılanan ―insan‖, sonrasında başlı başına bir konu olarak ele alınmaya başlanmıştır. İlkin Personel Yönetimi (PY), 1980‘lerde İKY olgusu ortaya çıkmıştır. Bu süreçte Sanayi Devrimi, Küreselleşme, Avrupa Birliği‘nin (AB) kurulması liberalizasyonun yaygınlaşması, uluslararası rekabetin keskinleşmesi, dünyada yaygınlaşan kitlesel demokratikleşme talepleri, bireyselci kültürün yayılması gibi birçok sosyo-ekonomik ve kültürel faktörlerle yaygınlaşmıştır. İKY‘nin tarihsel arka planına bakıldığında Avrupa'daki sosyo-ekonomik gelişmelerin önemli olduğu görülmesine karşın en hızlı taraftar ve uygulama alanı bulduğu ülke Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmuştur. Endüstri İlişkileri yerine işlevselci İKY bakış açısını daha hızla benimseyen ABD'nin etkisiyle, İKY‘nin Avrupalı köklerinden uzaklaştığı düşünülmektedir. Özellikle yirminci yüzyılın son çeyreğinde ABD'den "ithal bir kavram" eleştirisiyle beraber tekrar Avrupa'da yayılmıştır. Var olan ABD kökenli iki ayrı İKY bakış açısının Avrupa İKY için uygun olup olmadığı sorgulanmıştır. Bunun açığa kavuşturulması için Atlantiğin iki yakasındaki kültürel, yasal, sosyal yapılar İKY açısından analiz edilerek karşılaştırılmıştır. Avrupa İnsan Kaynakları Yönetimi Modelinin alan yazınındaki temelleri derlenmeye çalışılmıştır. Çalışma bu konudaki çalışmaları özetleyerek Türkçe alan yazınına katkıda bulunma amacı taşımaktadır
Keywords : İnsan Kaynakları Yönetimi, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Tarihçe