Parliamentarism From Ottoman Empire To The Present And Interventions To The Parliamentary Regime - An Analysis on Military Memorandum, Military Coup and Military Coup Initiatives

Authors : İsmail SAFI

Pages : 141-157

Doi:10.21121/eab.2019148770

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti I. Meşrutiyet ile parlamenter rejime geçmesine karşın bu süreç kısa sürmüş, 30 yılı aşkın istibdat döneminin ardından, bir daha vazgeçmemek üzere, 1908 yılında parlamenter rejime geçişi sağlamıştır. II. Meşrutiyet dönemi ile birlikte Batıcılık fikri toplumsal ve siyasal hayatta önem kazanmış ve Osmanlı Devleti’nde siyasetin temel hareket noktası olmuştur. Böylece toplumda ve siyasal kurumlarda yenileşme ve batılılaşma süreci işletilmiştir. Yönetimde meydana gelen değişim, bürokraside ve toplumun tüm tabanında hissedilmiş ve ilerleyen dönemde Türk siyasal hayatını etkileyen olaylar zincirinin başlangıç noktasını oluşturmuştur. Millî Mücadele sonrasında Osmanlı Devleti’nin yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti II. Meşrutiyet’in siyasal ve toplumsal alandaki politikalarını miras olarak almış ve ilerleyen dönemde parlamenter geleneği devam ettirmiştir. Fakat Osmanlı Devleti’nden günümüze kadar devam eden parlamentarizmin işleyişi kendi haline bırakılmış, özellikle ordu tarafından birçok kez kesintiye uğratılmış ya da uğratılmaya çalışılmıştır. Sonuçta Türk siyasal hayatında askerin siyasete müdahalesi, siyaseti vesayet altına alması ya da alma girişimleri Osmanlı’dan Cumhuriyet’e bir miras olarak geçmiş ve süreklilik kazanmıştır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nden günümüze yaşanan parlamenter rejimin işleyişine yönelik olarak müdahaleler ele alınmış ve bunun sebep ve sonuçlarını ele alan bir analiz gerçekleştirilmiştir. 
Keywords : Parlamentarizm, Muhtıra, Darbe, Darbe Girişimi