Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi: Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Authors : Aysun Müge UZAKGİDEN

Pages : 20-33

View : 15 | Download : 18

Publication Date : 2019-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin sosyal ağlardaki sosyal destek beklentisini ölçmek, Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi ölçeğini geliştirmektir. Bu ölçeğin geçerlik ve güvenirlik özelliklerini incelemektir. Çalışma pilot uygulama için 67, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) için 462, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için ise 120 üniversite öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için AFA ve DFA yöntemleri kullanılmıştır. AFA sonucunda ölçeğin toplam varyansın %59’unu açıklayan bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmaya göre toplam 14 maddeden oluşan tek boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Ölçek için uygulanan DFA sonuçları da ölçeğin tek faktörlü yapısını doğrulamıştır ve uyum indeksleri şöyledir; x 2 =237.78, sd=77, x2/sd=3.08, RMSEA=.13, GFI=.78, AGFI=.70, CFI=.94, IFI=.94, NFI=.91, RFI=.90, RMR=.06. Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi Ölçeğinin (SASDA) ölçüt geçerliğini test etmek için Sanal Ortam Yalnızlık Ölçeği (SOYÖ) kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda SASDA’dan alınan puanlarla SOYÖ puanları arasında sanal sosyalleşme faktörüyle .60 pozitif, sanal paylaşım   faktörüyle .63 pozitif ve sanal yalnızlık faktörüyle -.57 (p< .001) negatif düzeyde ilişki bulunmuştur. Ölçeğin güvenilirliği belirlemek için ise test tekrar test, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı, eşdeğer yarılar yöntemi, alt-üst grup güvenirliği ve düzeltilmiş madde-toplam korelasyonu kullanılmıştır. Test tekrar test güvenirlik çalışması üç hafta ara ile yapılmış iki uygulama arasında .85 (p< .001) korelasyon bulunmuştur. Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .95; DFA için toplanan veriler için ise .93 olarak bulunmuştur. Testi Yarılama analizinde maddeler tek ve çift şeklinde rastgele ikiye ayırılmış ve elde edilen iki yarının puanları arasındaki korelasyon değerine bakılmıştır. Elde edilen katsayısı AFA örneklemi için .91 iken DFA için toplanan verilerde .92 (p< .001)   olarak bulunmuştur ve yüksek pozitif ilişki vardır. Bir sonraki güvenirlik analizi olan %27‘lik alt ve üst grubun karşılaştırılmasında, tüm maddeler gruplar arasında anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır (p< .001). Madde toplam korelasyonunda, maddelerin ilk örneklem için .59 ile .81; DFA için toplanan verilerde .54 ile .79 (p< .001) arasında madde toplam korelasyonları değişmektedir (p< .001).   Ölçekten alınan puanların yükselmesi bireylerin sosyal destek beklentisinin yükseldiğini, puanların düşmesi ise sosyal destek beklentisinin düştüğünü göstermektedir. Bu bulgulara dayanarak Sosyal Ağlarda Sosyal Destek Beklentisi Ölçeği’nin eğitim ve psikoloji alanında kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.  
Keywords : Sosyal destek, sosyal ağlar, sosyal destek beklentisi, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik