Adıyaman Bölgesi Kil Yataklarının Farklı Pişirim Sıcaklıkları Sonrası Renk Değişimleri

Authors : Ahmet ÇELİK, Selim KAPUR

Pages : 99-115

View : 22 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çanak çömlek üretimi endüstri tarihinde insanlığın en büyük adımlarından biri olup, halen madencilikten uzay araştırmalarına kadar geniş bir üretim yelpazesinde devam etmektedir. Seramik ürünler, kırılma indisi, hacim ağırlığı, ısıya ve aşınmaya karşı dayanım gibi çeşitli teknik özelliklere göre sınıflandırılır. Bununla birlikte, ilk morfolojik incelemede genel olarak renk ve tekstür çeşitli özelliklerle ilgili bilgi vermektedir. Ayrıca renk, seramik üretiminden bu yana estetik tercihlerde çok önemli bir özelliktir. Fırat Havzasında bulunan Adıyaman, zengin kil kaynaklarından dolayı bir çömlek merkezi olan Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Bu çalışmanın amacı Adıyaman Bölgesi killerinin pişirim sonrası renk değişimlerinin incelenmesine yöneliktir. Pişirim sonrası killerin renk değişimlerini belirlemek için Adıyaman, Kahta, Samsat ve Besni ilçelerinden kil örnekleri toplanmıştır. Renk değişiklikleri, Çanakkale Seramik Araştırma Laboratuvarlarında 900oC ve 1040oC'de pişirilen 13 tablet Konica Minolta Chroma Metre Cr-400 ve Munsell Renk Skalası ile ölçülmüştür. Ölçümler beyazlık-siyahlık L , kızarıklık-mavilik a ve sarılık-yeşillik b esas alınarak yapılmıştır. Adıyaman killeri simektitik olduğu için, tuğla üretiminde daha uygun olduğu düşünülmektedir. Tuğlaya kırmızı rengi veren demir oksit oranı % 5'ten fazla düzeye sahip Çmgz, Hsnck-1 ve 2, Kht-1 ve 2, Egrçy, Smst-2 ve Rzp örneklerinde saptanmıştır. Bunlar arasında, Rzp en iyi kırmızı rengi elde edilmiştir. Numunenin kırmızı rengi, 850oC üzerinde hematitin yüksek oksidasyonundan kaynaklanmaktadır. Yüksek karbonat içerikli sarımsı renkler veren örnekler, dekoratif amaçlı olarak duvar karosu olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Bu nedenle, Rzp kil kaynağı Adıyaman bölgesinde kırmızı topraktan üretilecek ürünlerin kullanımı için önerilmektedir
Keywords : Adıyaman, Kil, Tuğla, Renk, Yüksek Sıcaklık