FARKLI BİTKİ SIKLIĞI VE ÇEVRE ŞARTLARINDA YETİŞTİRİLEN BAKLA ÇEŞİTLERİNE AİT TANELERİN BAZI KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

Authors : Gülay ZULKADİR, Leyla İDİKUT, Yunus Emre ÇAPAR

Pages : 11-24

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, iki farklı lokasyonda (Kahramanmaraş ve Şanlıurfa), iki bakla çeşidinin (Salkım ve Fontes) altı farklı bitki yoğunluğunda (40x15, 40x20, 50x15, 50x20, 60x15, 60x20), tane kalite kriterleri incelenmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre faktöryel düzende kurulmuştur. Deneme sonucu bakla çeşitlerinin kül, yağ, nem, protein ve nişasta değerleri sırasıyla % 3.47-3.80, % 1.02-1.84, % 10.10-11.60, % 25.95-31.37 ve % 41.06-45.16 arasında değişmiştir. Korelasyon analizinde nişasta ile kül özellikleri hariç diğer özelliklerin birbirleri ile ilişkilerinin önemli olduğu belirlenmiştir. Ayrıca özellikler arası etkileşimin anlamlılık düzeyinin faktörlere göre değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. PCA (Principle Component Analysis) sonuçlarında her lokasyonun ayrı gruplar oluşturduğu ve gruplar içinde incelenen örneklerin özelliklerinin baskınlık durumuna göre dağılım gösterdiği kaydedilmiştir. Genel olarak Şanlıurfa lokasyonunda tüm özelliklere ait değerlerin Kahramanmaraş lokasyonundaki örneklere ait değerlere nazaran daha yüksek olduğu görülmüştür. Çeşitlerin yağ, nem ve protein özelliklerinde önemli farklar tespit edilmiştir. Salkım çeşidinin Fontes'e göre sadece yağ özelliğinde daha yüksek olurken, nem ve protein özelliklerinde önemli derecede düşük olduğu belirlenmiştir. Sıra arası ve sıra üzeri mesafelerde tüm özelliklere ait farklılıkların ise önemsiz olduğu kaydedilmiştir. Bu sonuçlara göre, kullanılan çeşitlerin ve bitki yoğunluklarının lokasyonlara göre kalite kriterlerini önemli ölçüde etkilediği anlaşılmıştır. Kalite kriterleri birçok faktör tarafından etkilenmektedir. Kullanmış olduğumuz analizler sonucu korelasyon analizi ve PCA uygulamalrında birden çok faktörlü çalışmaların tek bir platformda değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Bakla, Korelasyon analizi, Temel bileşen analizi, Protein, Nişasta