KAN DONASYONUNDA VAZOVAGAL REAKSİYONLAR VE GÜVENLİĞİ GELİŞTİRMEK: MEVCUT ARAŞTIRMALAR

Authors : Serpil İNCE, Leyla KHORSHID

Pages : 88-99

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tam kan donasyonunun güvenli olduğu düşünülür, fakat bazen kan alırken veya kan alma işleminin sonunda değişik şiddette istenmeyen reaksiyonlar oluşabilir. Vazovagal reaksiyon, kan donasyonuna ilişkin en yaygın görülen istenmeyen olaylardan biridir. Kan donasyonu sırasında vazovagal semptomları deneyimleme, daha sonraki donasyonların olasılığını anlamlı derecede azaltır. Vazovagal reaksiyon, bilinç kaybına kadar ilerleyebilen anksiyete, baş dönmesi, ve bulantı ile birlikte genel bir rahatsızlık ve halsizlik duygusudur. Psikolojik etmenler ve alınan kan miktarının neden olduğu nispi hipovolemi ile artabilen vazovagal reaksiyona parasempatik sinir sistemi neden olur. Vazovagal reaksiyonun semptomları, hafif başağrısı ve baş dönmesinden tam bayılmaya kadar sıralanabilir. Donasyon yeri, demografik etmenler, ilk kez veya tekrarlı donör olma, alınan kan miktarı, psikolojik etmenler vazovagal reaksiyon görülme oranını etkileyen bazı etmenlerdir. Donasyon öncesi sıvı verme, donasyon sırasında bacakları çaprazlama ve kasları germe ile ağızdan tuz takviyesi, vazovagal semptomları azaltan tekniklerdir. Kan donörünün güvenliği çok önemlidir. Hemşireler risk grubunda olan bireylerde senkopu önlemeye katkıda bulunabilirler. Daha önce vazovagal senkop geçiren bireyler; sıcak zamanlarda yetersiz sıvı alımı, uzun sure ayakta hareketsiz kalma, gibi tetikleyicilerden kaçınma konusunda eğitilmelidir. Bireylerin öncül bulguları tanıması sağlanıp bu bulguları hissettiğinde bir yere uzanması, ya da kısa kısa öksürmesi önerilebilir. Bu yolla beyin perfüzyonunun devamlılığı sağlanabilir. Hasta başdönmesinden yakınıyorsa veya senkop riski taşıyorsa, sıvı volümü ve nabız düzensizlikleri yönünde izlenir. Bu makalede kan donasyonu sırasında oluşan vazovagal reaksiyon, belirti ve semptomları ve onların önlenmesine yardım edebilecek uygulamalar sunulmuştur
Keywords : Vazovagal reaksiyon, kan donasyonu, donor, bayılma