KLIMAKTERIK DONEMDEKİ KADINLARA OLUMLU SAĞLIK DAVRANIŞI KAZANDIRMADA AKRAN EĞİTİMİNİN ETKİSİ

Authors : Gülbu TANRIVERDİ, Melike Yalçin GURSOY, Selma ATAY, Rebiye ÜNÜVAR, Serdar TOPAL

Pages : 75-90

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2014-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırma akran eğitimi yoluyla klimakterik dönemdeki kadınlara olumlu sağlık davranışları kazandırmak amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntem: Öntest-sontest yarı deneme modeli olan bu araştırma, il Merkezinde Eylül 2010- Haziran 2013 tarihleri arasında yapıldı. Çalışma grubunu 40-65 yaş arasında gönüllü 368 kadın oluşturdu. Veriler literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu ile akran eğitimcileri tarafından yüzyüze görüşme yöntemiyle toplandı. Anket formu menopozal yakınma, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve erken tanı uygulamalarını tanımlayan açık ve kapalı uçlu sorulardan oluşturuldu. Akran eğitimi alan 15 kadın tarafından öntest uygulaması sonrasında eğitim ve altı ayın sonunda sontest uygulaması yapıldı. Çalışmaya başlamadan önce ilgili kurum ve kuruluşlardan izin, çalışma grubundan sözlü onay alındı. Veriler SPSS 10.0 paket programında tanımlayıcı istatistik, McNeamar ve Friedman testi kullanılarak analiz edildi.Bulgular: Akran eğitimi sonrasında egzersiz yapma oranının %62'den %64.7'ye yükseldiği, sigara kullanma oranlarının ise %31,3'ten %28.3'e düştüğü; pap smear yaptırma oranlarının ise %58.4'ten %65.2'ye, KKMM yapma oranının %75.6'dan %85.3'e, mamaografi çektirme oranının %63.4 'den %67.6'ya, KMY Kemik Mineral Yoğunluğu ölçümünü yaptırma oranının %51.9'dan %56.8'e yükseldiği belirlendi. Sıcak basması %51.4'ten %53.'e, gece terlemesi %63.3'ten %66.3'e, baş ağrısı %57.9'dan %60.9'a, sinirlilik gerginlik %38.3'ten %42.2'ye, eklem ağrısı %41.6'dan %44.8'e, kas ağrısı %45.9'dan %48.6'ya, kilo artışı %47'den %52.7'ye, konstipasyon %67.4'ten %73.1'e, ağrılı miksiyon %89.9'dan %92.7'ye, çarpıntı %59.2'den %66.8'e, uykusuzluk %62.5'ten %63.9'a, yorgunluk %41,3'ten %44.6'ya yükseldiği görüldü.Sonuç: Akran eğitimleri yoluyla klimakterik dönemdeki kadınlarda olumlu sağlık davranışları geliştirilmesine katkı sağlanabilir. Bu konuda çalışacak araştırmacılara aynı konuyu Randomize Kontrol Gruplu çalışmalarla yinelemesi önerilmektedir
Keywords : Kadın, klimakterik dönem, sağlıklı yaşam, menopoz, erken tanı, yakınma, egzersiz, beslenme