ANNEDEN BEBEĞE HİV ENFEKSİYONUNUN GEÇİŞİNİ AZALTMADA YAKLAŞIMLAR VE ETİK SORUNLAR

Authors : Ayla BAYIK

Pages : 137-150

View : 7 | Download : 10

Publication Date : 1999-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada 32 milyon I-11V ile enfekte insandan bir milyondan fazlasını çocuklar oluştururken, 2000 yılında dünyada 10 milyon çocuğun HIV tipi ile enfekte olacağı beklenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, tüm yeni HIV enfek siyon olgularının %5-10 'onda, anneden bebeğe geçiş sorumlu tutulmaktadır. Yatay geçiş olarak adlandınlan doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönem de anneden bebeğe enfeksiyonun geçişi, eğer hiç bir önlem alınmazsa %15-35 oranında gerçekleşir. Annede vlral yük. FIRrin klinik düzeyi. annenin HIV`e ilişkin bağışıklık düzeyi, doğumun şekli, annenin bebeğin' emzirmesi, HIV enfeksiyonunun anneden bebeğe geçişinde etkili risk faktörleridir. Perinatal geçişin azaltılmasında kanıtlanmış etkili yaklaşımlar arasında: anneye yada bebeğe uygulanan mono/kombine antiretroviral sağaltım, doğum şekli olarak sezeryan doğumun yeğlenmesi ve özellikle HIV pozitif annelerin bebeklerini emzirmekten sakınmaIarı belirlenmiştir. Teorik etkinliği olan yaklaşımlar arasında da, doğum kanalmın dezenfektanlarla yıkanması %05 klorhexidine , membranın yapay olarak açılmasından sakmılması, immün sağaltım ve anneye A vitamin' verilmesi üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle antiretroviral sağaltımlann pahalı olması, ilacın yan etkileri gibi nedenlerle yaygın kullanımı güç olmaktadır. Gebelerden HIV testi istenmesi, annelere bebeklerini emzirmemelerinin üğütlenmest, ilaçların deney grupları üzerinde denenmesi, sağlık bakımında HIV'in anneden bebeğe geçişini azaltma ve korunmaya yönelik yaklaşımlar olmakla birlikte, beraberinde etik sorunları da getirmektedir. Bu nedenle bu yaklaşımlarda: gizlilik. gebentn özerkliği, zarar vermeme, yarar sağlama, üreme haklarına saygı duyma gibi etik ilkelere özellikle tüm sağlık çalışanlarının özen göstermesi gerekmektedir
Keywords : Anneden bebeğe HIV geçişi, yaklaşımlar, etik sorunlar