DOĞUM EYLEMİNDE LAVMAN UYGULAMASININ ANNE-BEBEK SAĞLIĞINA ETKİSİ: RANDOMİZE KONTROLLÜ BİR ÇALIŞMA

Authors : Zekiye KARAÇAM, Döndü ARSLAN KURNAZ, Gizem GÜNEŞ ÖZTÜRK

Pages : 23-33

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2020-04-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırma doğum eyleminin birinci devresinde yapılan lavman uygulamasının anne bebek sağlığına etkisinin ve kadınların bu uygulama hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Araştırma randomize kontrollü deneysel olarak Aralık 2015 ve Ocak 2017 tarihleri arasında, Aydın Kadın, Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemine randomizasyon ile lavman grubuna 107 ve kontrol grubuna 93 olmak üzere toplam 200 kadın alınmıştır. Araştırma verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Doğum Eylemi Gözlem Formu, Ağrı Skalası, Doğum Deneyiminden Memnuniyet Alt Ölçeği,  Newcastle Hemşirelik Bakımı Memnuniyet Ölçeği ve Postpartum İzlem Formu ile toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistikler ki-kare ve t-testi ile analiz edilmiştir. Bulgular: Her iki gruptaki kadınlar doğum eyleminin ikinci evresinin uzunluğu (lavman: 0,15±0,24 ve kontrol: 0,17±0,36; t=-,577; p=0,565), bebeğin birinci  (lavman: 8,54±0,65 ve kontrol: 8,65±0,65; t=-1,190; p=0,235) ve beşinci (lavman: 9,67±0,53 ve kontrol: 9,71±0; t=-,467; p=0,641) dakikadaki APGAR skoru ve doğum ağrısı (lavman: 8,32±1,83 ve kontrol: 8,24±1,87; t=0,299; p=0,76505) puan ortalamaları bakımından istatistiksel olarak benzerdi. Yine her iki gruptaki kadınlar doğum deneyimi (lavman: 34,47±5,81 ve kontrol: 34,66±4,96; t=-0,245; p=0,807) ve bakım hizmetlerinden (lavman: 82,10±16,11 ve kontrol: 83,55±15,13; t=-0,651; p=0,516) memnuniyetleri bakımından da benzerdi. Gruplar birinci devrede dışkı kaçırma bakımında istatistiksel olarak benzer özellikte iken (lavman: %6,5 ve kontrol %7,5; X 2 = 0,074; p=0,785), ikinci devrede kontrol grubundaki kadınların daha fazla dışkı kaçırdığı (%13,1’e karşı %47,3; X 2 = 28,310; p=0,000) belirlenmiştir. Ancak, grupların doğum sonrası anne (lavman: %4,9; kontrol: %4,5) ve bebeklerde (lavman: %1,2; kontrol: %4,5) enfeksiyon belirtileri görülme ve antibiyotik kullanma durumları bakımından benzer özellikte oldukları bulunmuştur. Araştırmada bazı kadınlar doğumda dışkı kaçırmayı utanç verici bulduklarını (lavman: %55,1, kontrol: %43) ve dışkı kaçırdıklarında utandıklarını (lavman:%9,3, kontrol:%12,9) bildirmişlerdir. Lavman grubundaki kadınların %90,7’si de doğumda lavmanı, doğumun temiz olması (%43,8), doğumu kolaylaştırdığı (16,9) ve doğuma gelmeden önce yemek yeme/bağırsakların dolu olması (12,4) gibi nedenlerle gerekli gördüklerini bildirmişlerdir. Sonuç: Bu çalışmada, lavman uygulanmayan kadınların doğum eyleminin ikinci devresinde daha fazla dışkı kaçırdıkları, ancak lavmanın anne-bebek sağlığı üzerinde önemli herhangi bir etkiye sahip olmadığı sonuçlarına varılmıştır. Doğumda rutin lavman uygulamasının desteklememesi ile birlikte, kadınların duygu ve isteklerinin de dikkate alınması ile anne-bebek sağlığının gelişimine katkı sağlanabilir. 
Keywords : Bakım, doğum eylemi