Çaba Gerektiren Kontrol Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması

Authors : Fahretdin Hasan ADAGİDELİ, Ozana URAL, Özgül POLAT

Pages : 39-52

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-72 aylık çocukların çaba gerektiren kontrollerini ölçmeye yönelik olarak Rothbart, Ahadi, Hershey ve Fisher (2001) tarafından geliştirilen “Çaba Gerektiren Kontrol Ölçeği”nin geçerlilik ve güvenilirliğinin test edilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 48 ile 72 ay arasındaki 350 çocuk (174 kız ve 176 erkek) belirlenmiş ve ölçekler bu çocukların öğretmenleri (50 öğretmen) tarafından doldurulmuştur. Ölçeğin psikometrik özelliklerini test etmek için dilsel eşdeğerlik, güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Dilsel eşdeğerlik analizi bulgularına göre, Türkçe ve İngilizce formlardan alınan puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmaktadır (p<.01) ve formlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Güvenilirlik analizleri kapsamında iç tutarlılık, madde-toplam, madde kalan, madde ayırt edicilik ve test-tekrar test analizleri yapılmıştır. Ölçeğin tamamının iç tutarlılık katsayısı .94 olarak tespit edilirken; alt ölçeklerin iç tutarlılık katsayılarının .75 ile .91 arasında değiştiği görülmüştür. Ölçeğin ve alt ölçeklerin madde analiz sonuçlarının da istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bulgulara göre, ölçeğin ve alt ölçeklerin test-tekrar test korelasyonları da istatistiksel olarak anlamlıdır. Son olarak, ölçeğin kapsam, yapı ve kriter geçerliliğini ortaya koymak için bir dizi analiz yapılmıştır. Kriter geçerliliği için Çocuk Ego Sağlamlığı Ölçeği kullanılmıştır (Önder ve Gülay-Ogelman, 2011). Alan yazındaki çalışmalarda olduğu gibi iki ölçek arasında istatistiksel olarak anlamlı orta düzeyde bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir (r =.53, p<.01). Bulgular “Çaba Gerektiren Kontrol Ölçeği”nin Türkçe versiyonunun yeterli psikometrik özelliklere sahip olduğunu ve öğretmenlerin çocukların çaba gerektiren kontrollerini ölçmede kullanabilecekleri geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur.
Keywords : Çaba gerektiren kontrol, Okul öncesi eğitimi, Geçerlilik, Güvenilirlik