The Influence of Using Plausible Values and Survey Weights on Multiple Regression and Hierarchical Linear Model Parameters

Authors : Osman TAT, İlhan KOYUNCU, Selahattin GELBAL

Pages : 235-248

Doi:10.21031/epod.486999

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-09-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) ve Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Çalışması (TIMSS) gibi geniş ölçekli uygulamalarda öğrenci yeteneğine ilişkin kestirimler olarak makul değerler kullanılır. Bu çalışmalarda katılımcılar tabakalı örnekleme yöntemi ile çekilmektedir. Bu durum elde edilen verilerin, çok sayıdaki tabakadan oluşan hiyerarşik bir yapıda olmasının önünü açmaktadır. Geniş ölçekli değerlendirme çalışmaları bağlamında makul değerler, sonsal yetenek dağılımından rastgele elde edilen değerler olarak tanımlanmaktadır. Doğrusal modellerde tek bir makul değerin veya tüm makul değerlerin ortalamasının bağımsız değişken olarak kullanılmasının yanlı sonuçlara sebep olabildiği bilinmektedir. Aynı zamanda bu geniş ölçekli çalışmaların verileri ile analizler yapılırken örnekleme ağırlıklarının göz ardı edildiği sıkça gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, çoklu doğrusal regresyon ve hiyerarşik doğrusal modellerde 1) tek makul değer kullanımının, 2) tüm makul değerlerin kullanımının, 3) ağırlık kullanma durumunun parametre kestirimlerine etkisini araştırmaktır. Çalışmada PISA 2015 uygulamasının Türkiye verilerinden yararlanılmıştır. Araştırmada, örnekleme ağırlıkları kullanma durumunun ve makul değerlerin kullanım şeklinin kat sayıların, standart hataların ve açıklanan varyans oranının kestirilmesinde önemli rolleri olduğu belirlenmiştir. Bulgular detaylı bir biçimde tartışılmış ve uygulama ve gelecek araştırmalar için bazı öneriler sunulmuştur.
Keywords : Hiyerarşik doğrusal modeller, çoklu doğrusal regresyon, makul değer, örnekleme ağırlıkları, geniş ölçekli değerlendirmeler, PISA