ERGENLERDE OBSESİF KOMPULSİF BELİRTİLERE YÖNELİK BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI MÜDAHALELERİN ARAŞTIRMA EĞİLİMLERİ VE FENOMENOLOJİK ARAŞTIRMA TEMELİNDE İNCELENMESİ (*)

Authors : Mustafa Kerim ŞİMŞEK

Pages : 389-412

View : 12 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada ergenlerde obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtilerine yönelik bilişsel davranışçı müdahaleler olgusunun temel bileşenlerini araştırma eğilimleri ve olguyu deneyimleyen ergenlerin bakış açısı üzerinden belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında çalışma iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Sırasıyla durum çalışması ve fenomenoloji deseni kullanılmıştır. İlk aşamada kabul ölçütleri kapsamında 6 yüksek lisans ve uzmanlık tezi ile 35 makale veri kaynağı olarak kullanılmıştır. İkinci aşamada ise veriler ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen ve olguyu deneyimleyen 10 ergenle görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Her iki aşamada veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucu araştırmanın birinci basamağında elde edilen sonuçlar “müdahaleye etki eden faktörler”, “bilişsel ve davranışsal süreçler” ve “bilişsel davranışçı müdahale yöntemleri” olmak üzere 3 tema altında toplanmıştır. Araştırmanın ikinci basamağında ise ergenlerde OKB belirtilerine yönelik bilişsel davranışçı müdahaleler olgusunun “OKB belirtilerine ilişkin değişimlere katkısı”, “Günlük yaşam değişimlerine katkıları”, “Kişisel hedefleri gerçekleştirmeye ilişkin yeterliliği” ve “OKB belirtilerine ilişkin yeni öğrenmelere katkıları” olmak üzere dört bileşen etrafında toplandığı görülmüştür. Araştırma sonucunda, bilişsel davranışçı müdahaleler fenomeninin durum çalışması kapsamında temel bileşenleri tanımlanmış ve fenomenoloji kapsamında yapılan görüşmelerle de ergenlerde OKB belirtilerini azaltmada ve yaşam işlevselliğini arttırmada etkili bir müdahale yaklaşımı olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Obsesif Kompulsif Belirtiler, Bilişsel Davranışçı Müdahaleler, Ergen, Fenomenoloji, Durum Çalışması