Yeni Merkez Bankası Şeffaflık Endeksi: TCMB Üzerine Bir İnceleme

Authors : Özlem ARSLAN

Pages : 16-31

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Para politikası stratejilerinin geçmişten günümüze yaşamış olduğu değişim ile birlikte merkez bankalarının şeffaflık konusundaki duruşları da değişime uğramıştır. Literatüre bakıldığında merkez bankalarının şeffaflık düzeylerini ölçmek için birçok endeksin kullanıldığı görülmektedir. Mevcut endeksler incelendiğinde merkez bankalarının kullanmış olduğu para politikası stratejilerini dikkate almaması farklı tür strateji uygulayan merkez bankaları arasında karşılaştırma yapmayı zorlaştırmaktadır. Özellikle, 2000’li yıllardan itibaren birçok merkez bankasının fiyat istikrarını sağlamak için enflasyon hedeflemesi uygulamasına başladığı görülse de 2008 küresel finans krizinden sonra finansal istikrarın da önemi ortaya çıkmıştır. Bu sebeple bazı merkez bankaları fiyat istikrarı ile birlikte finansal istikrarı da dikkate alan enflasyon tahmin hedeflemesine yönelmişlerdir. Enflasyon tahmin hedeflemesi merkez bankalarına kendi tahminlerini ara hedef haline getirerek enflasyon bekleyişlerini yönetme imkanı vermesi açısından avantajlıdır. Fakat merkez bankalarının enflasyon tahmin hedeflemesinin bu avantajını elde edebilmesi için daha fazla şeffaf olması gerekir. Literatürdeki mevcut şeffaflık endekslerinin daha kapsamlı hale gelen şeffaflık düzeylerini ölçmede yetersiz kalması şeffaflık konusunda yaşanan gelişmeleri dikkate alacak yeni bir endeks ihtiyacını doğurmuştur. Bu sebeple yeni şeffaflık endeksi Rania Al-Mashat vd. tarafından 2018 yılında geliştirilmiş ve ilk kez Çek Merkez Bankası için hesaplanmıştır. Enflasyon tahmin hedeflemesini uygulayan bir merkez bankası olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın geliştirilmiş bu yeni şeffaflık endeksine göre incelenmesi ve şeffaflık konusundaki eksikliklerinin tespit edilmesi önemlidir. Maksimum puanı 20 olan yeni şeffaflık endeksine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 11,1 puan alabilmiştir. Şeffaflığın sağladığı avantajlardan faydalanabilmesi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yeni endeksin birçok kriterlerindeki alanlarda daha şeffaf davranması gerekmektedir.
Keywords : Enflasyon tahmin hedeflemesi, Yeni Şeffaflık endeksi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası