Doğu Anadolu Fayı boyunca Sismik ve A-sismik Tektonik Hareketler: Hazar Gölü Doğu’sunda Sismik Boşluk mu yoksa Krip mi?

Authors : Fatih BULUT

Pages : 257-263

View : 15 | Download : 4

Publication Date : 2017-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu ve Afrika plakaları arasında depremsellik açısından aktif bir rol oynayan Doğu Anadolu Fayı (DAF) üzerinde ve çevresinde meydana gelen tektonik hareketler hesaplanarak fayın sismolojik ve jeodezik davranışı irdelenmiştir. Bu çalışmada, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından işletilen deprem ağı, günümüzde DAF üzerinde M 3.0 ve üzeri büyüklüklerde oldukça yüksek bir depremselliğe işaret etmektedir. Bu depremselliğin ürettiği fay üzeri kayma hızları hesaplanmıştır. Diğer taraftan, bölgede daha önce derlenmiş olan GNSS kaynaklı hız alanları göreceli yöntemle hesaplanarak, depremsellik verisiyle üretilen kayma hızlarıyla karşılaştırılmıştır. Fay bağımsız ve sadece karelaj yöntemiyle yapılan bu hesaplamalar DAF’ın bölgede en belirgin blok sınırı olduğunu göstermektedir. Fay boyunca GNSS kaynaklı hızların, kuzeydoğu en yüksek, güneybatı ise en düşük seviyelerde olduğu gözlemlenmiştir. Bu hızlar kuzeydoğuda 12.4 mm/yıl değerine ulaşırken, güneybatıda 4.3 mm/yıla kadar düşmektedir. Bu hız değerlerinin DAF boyunca örüntüsü, depremsellikle elde edilen fay üzeri hareket hızlarının fay boyu örüntüsüyle örtüşmektedir. Ancak, en yüksek değerlerin gözlendiği kuzeydoğuda, 39.5°D boylamı civarı, GNSS verileri fay boyunca 10.1 mm/yıl civarlarında kayma değerleri verirken, fay üzerindeki depremsel hareket değerleri, komşu kısımların aksine çok düşük bir değer olan 1.7 mm/yıl civarında kalmıştır. Bu gözlem, 39.5°D boylamı civarı Hazar Gölü’nün doğusunda DAF üzerinde “A-sismik krip” karakterinde bir tektonik harekete işaret etmektedir.
Keywords : Doğu Anadolu Fayı, GNSS kayma değerleri, Seismicity, A sismik krip, Sismik Boşluk