Sırlı Porselen Karo Üretimi için Alternatif Hammadde Olarak Eşme/Uşak Feldispatı

Authors : Müge TARHAN, Baran TARHAN

Pages : 429-438

View : 15 | Download : 4

Publication Date : 2019-09-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Seramik porselen karo üretiminde genellikle feldispat türevli (sodyum-potasyum) ergiticiler kullanılmaktadır. Ülkemizde hemen hemen bütün seramik fabrikaları Çine/Aydın Bölgesi sodyum feldispat (albit) kaynaklarını kullanmaktadırlar. Seramik hammaddelerinin taşınmasında karayolu taşımacılığına bağımlı kalınması ve bundan dolayı taşıma maliyetlerinin yüksekliği sektörün ulusal ve uluslararası rekabet gücünü olumsuz yönde etkilemektedir. Bu yüzden yerel hammaddelerin kullanılması şirketlere avantaj sağlamaktadır. Bu çalışmada Eşme/Uşak bölgesi alkali kaynaklarının Çine/Aydın Bölgesi sodyum feldispat kaynakları yerine kullanımı araştırılmış ve sırlı porselen karo bünyeleri teknik özellikleri üzerine olan etkileri belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda; Uşak Seramik standart sırlı porselen karo bünye kompozisyonunda Çine/aydın bölgesinden temin edilen sodyum feldispat oranı kademeli olarak azaltılarak reçeteden tamamen çıkarılmış ve yerine Eşme feldispat ilave edilerek bünye reçeteleri oluşturulmuştur. Geliştirilen bünyeler Uşak Seramik endüstriyel rulolu fırınlarında 1210°C’de 51 dakikada pişirilmişlerdir. Geliştirilen bünyelerin fiziksel ve optik özellikleri incelenmiş standart bünye ile karşılaştırılmaları yapılmıştır. Bünyelerin ısıl genleşme katsayıları dilatometre cihazı ile belirlenmiş, mikroyapıları taramalı elektron mikroskobu ile incelenmiştir. Sonuçlara göre, sırlı porselen karo bünyelerinde Eşme fedispat kullanımı bünyelerin sinterlenmesini arttırmaktadır. Bünyelerde Çine bölgesi sodyum feldispat kaynağı yerine Eşme feldispatının kullanımı bünyelerin su emmesini azaltırken pişme küçülmesini arttırmıştır. Bununla birlikte bünye renk değerleri de koyulaşmış, bünyelerin L değeri düşmüştür. Ayrıca Eşme feldispat kullanımyla birlikte bünyelerin ısıl genleşme katsayısı azalmaktadır. Sonuç olarak porselen karo bünyelerinde pişirim koşullarının değiştirilmesi (pişirim süre/sıcaklık düşürülmesi) ve/veya bünye kompozisyonunda bazı optimizasyonların yapılmasıyla Çine bölgesi feldispatlarının yerine Eşme feldispatının kullanımının uygun olacağı belirlenmiştir.
Keywords : Eşme feldispatı, Sodyum feldispat, Porselen karo, Sinterleme