Türkiye’de Solunum Sistemine Bağlı Ölüm Oranlarının Mekansal Kümelenmelerinin İncelenmesi

Authors : Mustafa YALÇIN, Kaan KAYA

Pages : 750-761

Doi:10.35414/akufemubid.588916

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada her yıl solunum sistemi hastalıkları sebebiyle önemli sayıda insan hayatını kaybetmektedir. Bu tür hastalıklardan dolayı meydana gelen ölümlerin mekânsal bağımlılıklarının incelenmesi, ölüm nedenlerinin tespit edilmesinde ve bu yüksek ölüm oranlarına karşı farkındalık yaratılarak gerekli önlemlerin alınmasında etkin rol oynamaktadır. Bu çalışmada, 2014-2018 yılları arasında Türkiye il birimlerindeki solunum sistemi hastalıkları sebebiyle hayatını kaybeden insanların mekânsal kümeleme yöntemleri ile mekânsal bağımlılıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Kümelenmelerin tespiti için Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ortamında, global kümeleme istatistikleri (Moran’s I, Geary C ve Getis-Ord Genel G) ve lokal kümeleme istatistikleri (Lokal Moran’s I ve Getis-Ord G*) kullanılmıştır. Global istatistiklerin sonucunda yüksek anlamlılıkta mekânsal kümelenmeler tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda Global istatistiklerde %95 anlamlılık düzeyi üzerinde mekânsal kümelenmeler tespit edilmiştir. Lokal istatistikler sonucunda ise kümelenmelerin tüm yıllarda aynı bölgelerde yoğunlaştığı görülmüştür. Buna göre Batı ve Orta Karadeniz kesimlerinde yüksek; Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde düşük kümelenmeler yüksek anlamlılık derecesi ile tespit edilmiştir. Gelecek çalışmalarda, kümelenme tespit edilen illerde, oluşum nedenleri ile ilgili mekansal regresyon analizleri yapılması planlanmaktadır.
Keywords : Mekansal kümelenme, Mekansal bağımlılık, CBS, Solunum Sistemi Hastalıkları, Ölüm oranları