Banaz Havzasındaki (Uşak, B-Türkiye) Neojen Yaşlı Sedimanter Birimlerin Mineralojik ve Jeokimyasal Özellikleri

Authors : İbrahim ASLAN, Tülay ALTAY

Pages : 449-461

Doi:10.35414/akufemubid.861942

View : 11 | Download : 3

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Banaz Havzası (Uşak), Batı Anadolu’da Uşak havzası ile bağlantılı, Neojen yaşlı karasal tortullarla doldurulan bir havzadır. Havzanın güneyinde temeli oluşturan Menderes masifine ait düşük dereceli metamorfiklerden oluşan şist ve mermerler yer alır. Banaz havzasını dolduran Neojen istif alttan üste doğru, egemen olarak fluviyal ve gölsel çökellerden oluşmuştur. Fluviyal tortullar egemen olarak çapraz katmanlı çakıltaşı, kumtaşı ve çamurtaşından oluşur. Fluviyal birimler havzasının özellikle güney bölümlerinde geniş yayılım gösteren gölsel birimler tarafından uyumlu olarak üzerlenir. Gölsel birimler yaygın olarak kireçtaşı, marn, kalkerli çamurtaşı, silttaşı ve kiltaşından oluşur. Tüf, kumtaşı ve çakıltaşı ise gölsel istif içinde yersel olarak gözlenir. Havza içerisinde bulunan Miyosen yaşlı riyodasit, trakit, trakinadezit, andezit, tefrit, tüf ve aglomeralardan oluşan volkanik ve piroklastik kayaçlar inceleme alanının doğu-güneydoğusunda yayılım göstermektedir. İnceleme alanında bir kamu kurumu tarafından derinlikleri 95 m ile 580 m arasında değişen on dört adet derin sondaj yapılmıştır. Sondajlarda bazı seviyelerde ince kömür damarları kesilmiştir. Kayaç örneklerinde yapılan XRD çalışmalarıyla kalsit, dolomit, feldispat, kuvars, kil mineralleri ve eser oranda anhidrit belirlenmiştir. Kil mineralleri olarak Ca-simektit, kaolinit ve illit tespit edilmiştir. Örneklerin kil içeriğine bağlı olarak Al2O3 ve SiO2 içerikleri artmaktadır. Karbonat içeriği yüksek örneklerin toplam NTE ve iz element içeriği kil oranı yüksek örneklere göre oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir. HNT elementler ANT elementlere göre zenginleşme göstermektedir. İncelenen sedimanter kayaçların kurak/yarı kurak koşullar altında sedimantasyon işlemiyle oluştuğu tespit edilmiştir.
Keywords : Neojen, Kil, Banaz Havzası, Uşak, B Türkiye