Paleosismoloji Çalışmalarında Kolüvyal Çökellerdeki Su İçeriğinin Lüminesans Tarihlendirmeye Etkisinin Değerlendirilmesi; Soma-Kırkağaç Fayı’ndan Bir Örnek

Authors : Mustafa SOFTA, Mehmet UTKU

Pages : 417-430

Doi:10.35414/akufemubid.1077643

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Soma-Kırkağaç Fayı’nda gerçekleştirilen paleosismolojik amaçlı hendek kazılarında, toplanan örneklerin su içeriği değişiminin Lüminesans tarihlendirmeye (OSL ve TL) etkisinin araştırıldığı bu çalışmada, kolüvyal çökellerin su içeriklerine bağlı olarak yıllık dozu önemli boyutta etkilediği, dolayısıyla analiz edilecek örneğin tarihini %16 oranında değiştirdiği saptanmıştır. Bu kapsamda OSL tarihlendirme için, Soma-Kırkağaç Fayı üzerinde açılan hendekteki KF8 örneğine ait doygun ve doğal ortamdaki su miktarlarının değişkenliğinin yıllık doz ve doğrudan yaşa etkisi iki farklı senaryoda tartışılmıştır. Yapılan çalışmada, örneklerin oluşumunda derinlik, tane boyu, sıkışma ve iklimsel özelliklerin de etkileri olduğundan dolayı oluşum anındaki iklim şartları da göz önünde bulundurularak önce doğal su içeriği ve sonra doygun su içeriği baz alınmıştır. Ağustos ayında toplanan 9 adet örnek üzerinde yapılan çalışmalarda, KF8 örneğine ait tarih, ilk senaryoya göre 17,47±2,71 bin yıl saptanmıştır. İkinci senaryoda vurgulanan doygun su parametrelerinin düzeltme katsayısına göre tek başına esas alındığında ise örneğin yaşı 20,19±3,11 bin yıl olarak elde edilmiştir. Sonuç olarak, saptanacak yaşların hassas olarak elde edilebilmesi için, su içeriklerinin literatürde verilen katsayı ile elde edilmesi yerine, çalışılan bölgeye ait oluşturulması gereken detaylı iklimsel özelliklere göre saptanması ve tarihlendirmeyi denetleyecek farklı bir metodolojinin de uygulanması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.
Keywords : Lüminesans tarihlendirme, Su içeriği, Paleosismoloji, Soma Kırkağaç Fayı