Tarihi Diyarbakır Camilerinde Bulunan Yıldız Sembollerinin, Estetik, Ezoterik ve Sembolik Mesajları Üzerine Bir İnceleme

Authors : Mahmut Özkan

Pages : 328-350

Doi:10.17755/esosder.1532728

View : 36 | Download : 37

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Medeniyetlerin kurucu unsuru olan insanoğlu çeşitli şekillerde duygu düşünce ve izlenimlerini ifade etme yolları aramıştır. Bu ifade yollarının en etkili ve kalıcı araçlarından biride sembollerdir. İnsan tarih sahnesine çıktığı andan itibaren kendi benliğinde farklı anlamlar yüklediği değişik semboller kullanmış bu sembollere gerek dini ve mistik gerekse ideolojik anlamlar yüklemiştir. Bu sembollerin bir kısmı zamanın yıkıcılığıyla ortadan kaybolmuş, bir kısmı ise çeşitli medeniyetlerde farklı anlamlar ve görevler yüklenerek günümüze kadar ulaşmıştır. Bu sembollerden biri de hiç kuşkusuz yıldız sembolüdür. Yıldız sembolü farklı yansımalarıyla gerek evrensel anlamda gerekse Türk kültüründe kendine sürekli yer bulmuş bir semboldür. Bu araştırmanın amacı Diyarbakır’ın tarihi camilerinde bulunan yıldız sembollerini ezoterik, estetik ve sembolik açıdan ortaya koymaktır. Araştırmanın kapsamını Diyarbakır Ulu Camii, Ali Paşa Camii, Behram Paşa Camii, Safa Parlı Camii, Melek Ahmet Paşa Camii, Fatih Paşa Camii, Şeyh Mutahhar Camii, Lala Kasım Camii, İskender Paşa Camii’nde bulunan yıldız sembolleri oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma dokuz camide bulunan yıldız sembolleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırma sonucunda dokuz caminin farklı yerlerinde yer alan yıldız sembollerinin estetik, ezoterik ve sembolik anlamlar taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Diyarbakır Camileri, Yıldız Sembolü, Ezoterizm, Sembolizm, Estetik.