Sanat Eğitiminde, Öğrenci Çalışmalarının Sosyo-Ekonomik ve Cinsiyet Değişkenlerine Bağlı Göstergebilimsel Analizi

Authors : Esra Yavuz, Serdar Tuna

Pages : 351-372

Doi:10.17755/esosder.1535948

View : 29 | Download : 38

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, göstergebilim analiz yöntemi kullanarak öğrenci uygulamalarının sosyo-ekonomik düzeye ve cinsiyet değişkenine bağlı olarak ne tür özellikleri barındırdığını belirlemektir. Araştırma, karma araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiş olup 2022-2023 öğretim yılında Ankara’daki Halide Edip Adıvar Ortaokulunda ve Polis Amca Ortaokulunda öğrenim gören 36 öğrenci çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, resim uygulaması, yarı-yapılandırılmış görüşme ve araştırmacı tarafından hazırlanan anket ile toplanmıştır. Öğrenciler “doğa” ve “yol” temalarında iki çalışma gerçekleştirmiştir. Verilerin analizi, Peirce’in “görüntüsel gösterge, belirti, simge”, Barthes’ın “düz anlam ve yan anlam” ve Saussure’ün “gösterge, gösteren, gösterilen” şemaları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, yol temalı çalışmalarda alt sosyo-ekonomik düzeydeki öğrenciler genellikle görüntüsel gösterge ve belirti kullanırken, üst sosyo-ekonomik düzeydekiler ise daha çok simge kullanmıştır. Ayrıca, alt sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilerin daha fazla düz anlam, üst sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilerin ise yan anlam kullandığı; cinsiyet değişkenine göre ise öğrencilerin birbirine yakın oranda gösterge türleri kullandığı görülmüştür. Doğa temalı çalışmalarda ise, her iki sosyo-ekonomik düzeydeki öğrenciler birbirlerine yakın gösterge türleri, düz anlam ve yan anlam kullanmıştır. Öğrenci çalışmalarının “gösterge, gösteren, gösterilen” şemasına göre analizlerde ise sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet değişkenine bağlı farklılıklar gözlemlenmiştir.
Keywords : Görsel Sanatlar, Gösterge, Göstergebilim, Sanat Eğitimi