Malus kirghisorum Türüne Ait Elma Genotiplerinde Karaleke Hastalığına Toleransın Moleküler Markırlar ile Belirlenmesi

Authors : Aydın Uzun, Şeyma Koçyiğit, Kadir Uğurtan Yilmaz

Pages : 74-78

Doi:10.55257/ethabd.1383793

View : 65 | Download : 90

Publication Date : 2023-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya elmanın anavatan bölgelerinden biri olup geniş bir varyasyona sahiptir. Kırgızistan elmanın Orta Asya\'daki önemli genetik kaynak bölgelerinden biridir. Ülkede diğer meyve türlerinin yanı sıra önemli miktarda doğal elma popülasyonu bulunmaktadır. Bu popülasyonlar içerisinde bölgeye has bazı elma türleri de ter almaktadır. Bu türlerden biri de, Malus kirghisorum’dur. Doğal elma popülasyonlarının stres faktörlerine dayanıklılık, meyve özellikleri vb. gibi konular için genetik kaynak olabileceği belirtilmiştir. Ancak bu materyallerde kayıpların olduğu ve bu zengin çeşitliliğin kaybolma tehlikesi olduğu bildirilmektedir. Elma üretiminde karşılaşılan önemli problemlerden biri hastalıklardır. Bunlar içinde elma için en fazla problem olan karaleke (Venturia inaequalis (Cke.) Wint.) hastalığıdır. Hastalığa karşı en iyi çözüm, dayanıklı elma çeşitlerinin geliştirilmesi ve kullanılmasıdır. Bu kapsamda karalekeye dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi için, hastalığa dayanıklı ebeveynlerin olması gereklidir. Bu çalışmada, Kırgızistan orijinli M. kirghisorum genotiplerinin moleküler markırlar ile, karalekeye toelranslık durumları incelenmiştir. Sekiz karaleke dayanıklılık geni ile ilişkili toplam 12 adet markırla çalışılmıştır. Genotiplerde, bu markırlardan 2 ile 8 arasında bant elde edilmiştir. Çalışma, M. kirghisorum genotipleri arasında karaleke toleransı bakımından yüksek düzeyde bir varyasyon olduğunu ortay koymaktadır. Ortaya konulan sonuçlar, bu türdeki genotiplerin hastalık toleransları ve muhtemel ıslah materyali olarak kullanılabilme potansiyelleri konusunda bilgi vermektedir.
Keywords : Biotic stress, Malus, Central Asia, Venturia inaequalis