Osmanlı yönetim anlayışındaki dönüşüme Osmanlı anayasal belgelerinden kısa bir bakış

Authors : Mürşide ŞİMŞEK

Pages : 1-20

Doi:10.33707/akuiibfd.1005415

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Osmanlı Devleti'nin yönetim anlayışındaki dönüşüm Osmanlı anayasal belgeleri üzerinden incelenmiştir. Çalışmada modern kavramların anayasal belgelere eklenmesi ile Osmanlı Devleti’nin yönetim paradigmasının temelindeki değerlerin yerini Batılı değerlere bırakmaya başlaması sürecindeki kırılmalar ve devamlılıklar anayasal belgeler üzerinden ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikle Osmanlı Devleti’nin klasik yönetim anlayışı olan Nizam-ı Kadim ve unsurları incelenmiştir. Osmanlı Devleti’nin ilk anayasal belgesi kabul edilen Sened-i İttifak içeriği itibarıyla Nizam-ı Kadimle kıyaslanmış ve aralarındaki benzerliklere işaret edilmiştir. Daha sonra ise Tanzimat Fermanı incelenmiş ve Batılı yönetim anlayışı içinde üretilen vatandaşlık kavramına yönelim tespit edilmiştir. Tanzimat Fermanı ile düzenlenen modern anlamda vatandaşlık kavramının fert-devlet ilişkisi bağlamında anayasal belgeler düzeyinde bir kırılmaya sebep olduğuna işaret edilmiştir. Osmanlı zihniyetindeki millet sisteminin yerini Batılı vatandaşlık kavramına bırakmasının ekonomik, sosyal ve siyasal sebeplerine değinilmiştir. Tanzimat Fermanı’yla anayasal belgelerde yer alan yönetim anlayışındaki dönüşümün toplumsal etkileri ve yabancı devletlerin buna tepkileri araştırılmıştır. Islahat Fermanı’nın ise içeriği ve hazırlanış süreci incelenerek, Tanzimat Fermanı’nın başlattığı kırılmanın derinleşmesine ve kalıcı hale gelmesine hizmet ettiği tespit edilmiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Nizam ı Kadim, Sened i İttifak, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı